DEĞİŞTİRİRSEN KIYMETİ / ELİNDE BULURSUN İDDİANAMEYİ
 

GÜRBULAK TC GÜMRÜĞÜ DEĞİL Mİ?
 

Sevgili okuyucularım; sizlere daha önce kıymet kriterli gözetim uygulamaları ile ilgili mevzuatı, Danıştay Kararlarını ve bunlara aykırı işlem tesis eden Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri emirlerini yazmıştım. Bu konuda da ülkesini seven bir gazeteci olarak isteğim geri verme kavramının amacından sapması karşısında idarenin her zaman regülasyon politikaları ile düzenlemeler yaparak ortadaki kamu zararının minimize edilmesini sağlaması yönündedir.
 

GÜRBULAK TC. GÜMRÜĞÜ DEĞİL Mİ?
 

Ancak Gürbulak Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü’nün mevzuata, hukuka aykırı uygulamaya yönelik yasaklayıcı, zorbacı ve mantık dışı emirlerine de her zaman karşı çıktım.

Ticaret Bakanlığı bu tür mevzuata aykırı emirler karşısında mutlaka Teftiş Kurulu’nu harekete geçirmeli ve taşraya mevzuat bilmeyen hukuk bilmeyen yöneticileri göndermemelidir. Daha önceki iki yazımda da, tüm açıklamaları yapmıştım ve konuyla ilgili Gümrükler Genel Müdürlüğü 15.02.2022 tarih 71922495 sayılı yazı ile Bakanlığımıza 9/12/2021 tarihinde tebliğ edilen Danıştay 7 nci Dairesinin E:2021/1268 sayılı dosyasında açılan davada verilen 21/9/2021 tarihli karar ile, 2019/1 sayılı "Kıymet Kriterli Gözetim Uygulaması" konulu Genelge’nin 3 üncü maddesini değiştiren 31/3/2021 tarihli, 2021/13 sayılı Genelge`nin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği bildirilmiştir.

Söz konusu kararın uygulanmasına ilişkin olarak muhtelif Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerinden intikal eden tereddütler, 18.1.2022 tarihli ve E-85593407-165.99-70987073 sayılı yazımız ile Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne intikal ettirilerek görüş sorulmuş olup, karşılık olarak alınan 11/2/2022 tarihli 71874649 sayılı yazıda özetle;

1-) 2019/1 sayılı Genelgenin 3 üncü maddesini değiştiren 2021/13 sayılı Genelgenin yürütülmesinin durdurulmasına istinaden 2019/1 sayılı Genelgenin değişiklikten önceki (mülga) 3 üncü maddesine göre işlem yapılamayacağı,

2-) Söz konusu yargı kararının uygulanmasını etkisiz hale getirmemek kaydıyla, 2019/1 sayılı Genelgenin 3 üncü maddesi dışındaki maddelerine ilişkin bir yargı kararı bulunmaması hasebiyle, anılan Genelgenin 1 ve 2 nci maddeleri kapsamlarına giren başkaca somut olaylara uygulanabileceğinin düşünüldüğü belirtilmiştir.

Sevgili okuyucularım; 2019/1 Sayılı Genelge Mevcut Haliyle;

Bilindiği üzere, 2004/7304 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanması Hakkında Karar’ın 4 üncü maddesinde yer alan “İleriye yönelik gözetime tabi bir malın ithalatında gümrük mevzuatının gerektirdiği belgelerin yanı sıra ‘Gözetim Belgesi’de aranır.” hükmü gereğince yükümlüler, İthalat Genel Müdürlüğü’nden ilgili eşya için alacakları gözetim belgesini gümrük idarelerine ibraz etmek zorundadırlar. 2004 / 7304 sayılı Karar ve ilgili gözetim Tebliğleri kapsamında gümrük idarelerinde yapılan işlemlerle ilgili olarak gümrük idarelerince aşağıda belirtilen esaslara göre işlem yapılması uygun bulunmuştur:

1) Gözetim belgesi gümrük beyannamesinin tescilinde ilgili gümrük idaresince aranır. Elektronik ortamda düzenlenen gözetim belgeleri için Tek Pencere Sistemi tarafından verilecek 23 haneli belge numarası ile belge tarihi yükümlü tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda “Belge Referans No” ve “Belge Tarihi” alanlarında beyan edilir.

Eşya kıymetinin gözetim tebliğinde belirtilen kıymetten düşük olması durumunda, eşya kıymetinin gözetim tebliğinde belirtilen düzeye çıkmasını sağlayacak şekilde yurtdışı diğer gider beyan edilmesi halinde yükümlüden gözetim belgesi ibrazı istenilmez.

Gümrük Yönetmeliği’nin 180 inci maddesi kapsamında yapılan kontrollerde, gözetim belgesinin beyan edilmediği ve beyan edilen kıymetin ilgili tebliğde belirtilen kıymete ulaşmadığının tespit edilmesi halinde, yükümlünün talebi üzerine beyan edilen kıymetin ilgili tebliğde belirtilen gözetim kıymetine yükseltilmesine yönelik beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilir. Söz konusu ek beyan, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 61/3 üncü maddesi ile Yönetmeliğin 113 üncü maddeleri çerçevesinde yükümlüyü bağlayan esasları kapsamakta olup; BİLGE programında usulüne uygun olarak “Yurt Dışı Diğer Giderler” altında yapılır. Yükümlünün ek kıymet beyanı sonucu oluşan kıymet, eşyanın nihai kıymeti olarak değerlendirilerek, başka bir işleme gerek kalmaksızın serbest dolaşıma giriş rejimi işlemleri tamamlanır. Yükümlünün bu şekilde işlem yapılmasını talep etmemesi halinde, Gümrük Yönetmeliği’nin 181 inci maddesi ve 2016/9 sayılı Genelgede belirtilen usuller takip edilerek alınacak sonuca göre işlemler tekemmül ettirilir.

2) Teslimden sonra yapılan kontroller sonucunda, eşyanın gözetime tabi olduğunun ve bu şartın karşılanmadığının anlaşılması halinde, gümrük idaresince yükümlüye bu husus bildirilir. Bildirimin ulaştığı tarihten itibaren, yükümlü tarafından otuz gün içinde farklılığa ilişkin vergilerin ödenmesi durumunda, ilave herhangi bir işlem tesis edilmez. Aksi takdirde, Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesi ve 2016/9 sayılı Genelgede belirtilen usuller takip edilerek alınacak sonuca göre işlemler tekemmül ettirilir.

3) Danıştay Yedinci Daire E:2021/1268 sayılı Karar ile 3’üncü maddenin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.

4) Serbest dolaşıma giriş rejimi, kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimi, dâhilde işleme rejimi kapsamı geri ödeme sistemi ile şartlı muafiyet sistemi kapsamı işletme malzemesi ithali hariç olmak üzere, sair gümrük rejimlerinin kullanımına yönelik tescil edilen gümrük beyannamelerinde beyan edilen eşya kıymetinin ilgili gözetim tebliğinde belirtilen kıymete ulaşmaması durumunda, gözetim belgesi ve ilave yurtdışı gider şartı aranmaksızın işlemler tamamlanır.

Konuyla ilgili olarak yazımı sizlere hazırlarken Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 23.02.2022 tarih 72160060 sayılı yazısı ile;

2019/1 sayılı Genelge`nin 2021/13 sayılı Genelge ile değişik 3 üncü maddesi çerçevesinde düzenlenen ceza kararları ile ilgili olarak yapılacak işlem konusunda tereddüt hasıl olduğu anlaşılmaktadır.

Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 11/02/2022 tarihli 71874649 sayılı yazısında, "...Bir iptal davasında verilmiş bulunan yürütmenin durdurulması kararı, henüz ortada bir iptal kararı bulunmadığı halde, iptali istenen idari tasarrufu ve onun sonucu olan işlemleri durdurur ve işlemlerin tesisinden ve icrasından önceki hukuki durumun yürürlüğünü sağlar." ve "Düzenleyici işlemler hakkında yürütmenin durdurulması kararı verildiği takdirde de artık bu düzenleyici işleme dayanılarak işlem tesis edilmesi mümkün değildir." ifadelerine yer verilmektedir.

Bu çerçevede, Danıştay 7 nci Dairesi’nin söz konusu yürütmenin durdurulması kararı uyarınca 2019/1 sayılı Genelgenin 3 üncü maddesine göre;

1-) Ceza kararı düzenlenmemesi,

2-) Düzenlenmiş ve henüz tebliğ edilmemiş cezaların iptal edilmesi,

3-) Tebliğ edilmekle birlikte itiraz yoluna başvurulmuş ceza kararlarına ilişkin itirazların kabul edilmesi,

4-) Mahkemeye intikal eden uyuşmazlıklarda yargı kararının beklenilmesi ve bu kararlar çerçevesinde işlem yapılması,

Gerekmektedir. Kesinleşmiş bulunan ceza kararları ile ilgili tahsil işlemleri, ilgili mevzuatına göre devam edecektir şeklinde talimat yazısı yayımlanmıştır.

Tekraren Maddeler Halinde Toparlamak Gerekirse;

1-) Gözetim belgesi gümrük beyannamesinin tescilinde ilgili gümrük idaresince aranır.

2-) Gözetim belgesi bulunmuyorsa ve eşya kıymetinin gözetim tebliğinde belirtilen kıymetten düşük olması durumunda, eşya kıymetinin gözetim tebliğinde belirtilen düzeye çıkmasını sağlayacak şekilde yurtdışı diğer gider beyan edilmesi halinde yükümlüden gözetim belgesi ibrazı istenilmez.

Örneğin Gürbulak Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünün mevzuata aykırı olan yurt dışı gider beyanı yasaklaması emri gibi bir emir verilemez bu emri veren idareci hakkında da Teftiş Kurulu’nun derhal soruşturma açması gerekmez mi?

3-) Gümrük Yönetmeliği’nin 180 inci maddesi kapsamında yapılan kontrollerde, gözetim belgesinin beyan edilmediği ve beyan edilen kıymetin ilgili tebliğde belirtilen kıymete ulaşmadığının tespit edilmesi halinde, yükümlünün talebi üzerine beyan edilen kıymetin ilgili tebliğde belirtilen gözetim kıymetine yükseltilmesine yönelik beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilir.


4-) Söz konusu ek beyan, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 61/3 üncü maddesi ile Yönetmeliğin 113 üncü maddeleri çerçevesinde yükümlüyü bağlayan esasları kapsamakta olup; BİLGE programında usulüne uygun olarak “Yurt Dışı Diğer Giderler” altında yapılır. Yükümlünün ek kıymet beyanı sonucu oluşan kıymet, eşyanın nihai kıymeti olarak değerlendirilerek, başka bir işleme gerek kalmaksızın serbest dolaşıma giriş rejimi işlemleri tamamlanır.
 

5-) Teslimden sonra yapılan kontroller sonucunda, eşyanın gözetime tabi olduğunun ve bu şartın karşılanmadığının anlaşılması halinde, gümrük idaresince yükümlüye bu husus bildirilir. Bildirimin ulaştığı tarihten itibaren, yükümlü tarafından otuz gün içinde farklılığa ilişkin vergilerin ödenmesi durumunda, ilave herhangi bir işlem tesis edilmez. Aksi takdirde, Gümrük Yönetmeliği’nin 181 inci maddesi ve 2016/9 sayılı Genelgede belirtilen usuller takip edilerek alınacak sonuca göre işlemler tekemmül ettirilir.

Anlaşılacağı üzere devlet bu usul ve yönetmeliklerin adında gümrük kelimesi geçen her bağlı birim için uygulanmasını istiyor. O zaman ne yapacaksın? 'Uygulayacaksın'

Ha hukuk bilmiyorsan da görev devlete düşüyor; 'hukuk bilmeyenin yerine hukuku ve devlet işleyişini bilen yetkililer atayacaksın!’ Amma illaki ben kıymet, usul, yönetmeliği kendime göre ayarlarım da ısrar eder isen kısa süre sonra elinde bulursun iddianameyi!

...............................................................