Aydın

Kurtuluş Savaşı'nda Milli Mücadele saflarına ilk katılanlardan Yörük Ali Efe'nin hayatını kaybetmesinin ardından 70 yıl geçti.

Yörük Ali Efe'nin mezarı, bir dönem karargah olarak da kullandığı Aydın'ın Yenipazar ilçesinde bulunuyor. Mezarın bulunduğu bölgedeki müzede kıyafetleri, silahları ve o döneme ait eşyalar sergileniyor.

Milli Mücadele kahramanını adeta bağrına basan Aydın'da Yörük Ali'nin ismi bazı okullar ile cadde ve sokaklara verilirken, anıtı da bazı ilçe meydanlarını süslüyor.

Kavaklı Mahallesi'ndeki Yörük Ali Efe’nin dünyaya geldiği ev, ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor. İstiklal Savaşı kahramanının, mahalledeki kahvehanelerin duvarlarına çizilen resimleri de dikkati çekiyor.

Yörük Ali'yle bir dönem görüşme imkanı bulan mahalle sakinlerinden, 94 yaşındaki Nuri Başçıvan, AA muhabirine, Yörük Ali Efe'nin kendileri için gurur kaynağı olduğunu söyledi.

Tüm Türkiye'ye örnek bir kahramanlık örneği sergileyen Yörük Ali Efe'yi her yıl gururla andıklarını belirten Başçıvan, "Yunan bu köye geldiğinde burayı ele geçirmek istemiş. Yörük Ali'yi duyunca kaçmışlar buradan. Onun kokusunu alan kaçıyormuş. Onunla onur ve gurur duyuyorum." dedi.

"Ufak boylu ama çok cesur"

Mahallelilerden 74 yaşındaki Ferhat Bilgin de Yörük Ali'ye ilişkin şunları anlattı:

"Yörük Ali dağlarda çobanlık yaparken silah kullanmayı öğreniyor. Yirmili yaşlarda Alanyalı Molla Ahmet'in yanına gidiyor. Yörük için 'Bu çocuğa benziyor bundan efe olmaz' diyorlar. 'Küçümsemeyin' diyor Molla Ahmet. Nişancılık yarışması yapıyorlar. Ali, attığı her şeyi vuruyor. Ufak boylu ama çok cesur. Molla Ahmet, 'Ben ölürsem yerime bu gelecek' diyor. O derece cesur bir adam."

Yörük Ali'nin mahalle camisindeki vatandaşların yakılmasını önlediğini kaydeden Bilgin, "Yunanlar 65 kişiyi yakmak için camiye koyuyor. Bir asker, dere başında bir kadını daha camiye götürmek isterken kadın 'Yörük Ali' diye bağırıyor. Asker de bunu duyunca koşuyor ve kaçıyor. Yörük Ali'nin mahalleye girdiğini gören Yunan da kaçıyor ve 65 kişi yanmaktan kurtuluyor." ifadelerini kullandı.

Yörük Ali'nin evini ziyarete gelen Nural Karagöz ise "O milli kahramanlarımızdan, milli kuvvetlerimizin başıdır. Çok minnet duyacağımız atamızdır, büyüğümüzdür, ruhu şad olsun." diye konuştu.

Yörük Ali Efe kimdir?

Aydın'ın Sultanhisar ilçesi Kavaklı köyünde 1895 yılında dünyaya gelen Yörük Ali Efe, 19 yaşında Aydın dağlarındaki Alanyalı Molla Ahmet Efe'nin zeybek grubuna katıldı.

Kısa sürede herkesin güvenini ve sevgisini kazanan Yörük Ali, Molla Ahmet Efe'nin hayatını kaybetmesinin ardından grubun başına geçti.

İzmir, Aydın ve Nazilli'nin düşman işgalinden kurtarılması için Milli Mücadele'de yer alan Yörük Ali Efe, 16 Haziran 1919'da Batı ve Güney Anadolu'da düzenli, bilinçli ve milli şuurla düşmana yapılan ilk baskın olarak tarihe geçen Malgaç Demiryolu Köprüsü yanındaki tam teçhizatlı düşman karakoluna baskını gerçekleştirdi. Yaptığı baskınlarla düşmanı büyük zarara uğrattı.

Düzenli ordunun kurulmasıyla emrindeki grubu orduyla bütünleştirdi, kendisi de Milli Aydın Cephesi Komutanı oldu.

Milli Mücadele'deki başarılarından dolayı TBMM tarafından İstiklal Madalyası verilen ve Cumhuriyet döneminde Yörük soyadını alan Ali Efe, Kurtuluş Savaşı'ndan sonra bir süre İzmir'de yaşadı.

İzmir'de 1951'de geçirdiği tramvay kazasında bacaklarını kaybeden Yörük Ali Efe, tedavi için gittiği Bursa'da 23 Eylül 1951'de hayatını kaybetti.

AA