Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ocakta aylık bazda yüzde 1,06, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0,45 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 20,35, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 32,93 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; 

Ocak ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 17,16, yurt içi üretici fiyatları yüzde 28,70 arttı. 

TÜFE, ocakta geçen yılın aralık ayına göre yüzde 1,06, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,35 yükseldi. Yİ-ÜFE ise Aralık 2018'ye göre yüzde 0,45, Ocak 2018'ye kıyasla da yüzde 32,93 arttı.

Beklentiler

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistlerin ocak ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 1,26 olmuştu. Bu ortalamaya göre, bir önceki ay yüzde 20,30 olan yıllık enflasyonun yüzde 20,59'a yükseleceği öngörülmüştü. 

Ekonomistlerin 2019 sonu enflasyon beklentisinin ortalaması ise yüzde 16,38 olarak belirlenmişti. 

Ana harcama grupları itibarıyla en yüksek artış gıda ve alkolsüz içeceklerde oldu

Ana harcama grupları itibarıyla ocakta, aylık bazda en yüksek artış yüzde 6,43 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda görülürken, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 3,62, sağlıkta yüzde 3,56, eğlence ve kültürde yüzde 3,18 ve lokanta ve otellerde yüzde 1,07 artış oldu.

Ocakta aylık bazda en fazla düşüş gösteren grup ise yüzde 7,95 ile giyim ve ayakkabı olarak kayıtlara geçti. Bunu yüzde 3,1 ile konut izledi.

Yıllık değişimler

TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 30,97 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda görüldü. Geçen yılın aynı ayına göre çeşitli mal ve hizmetler yüzde 29,63, ev eşyası yüzde 29,07, eğlence ve kültür yüzde 23,15 ve lokanta ve oteller yüzde 19,89 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.

Ocakta endekste kapsanan 418 maddeden 21'nin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 267 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 130 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri

Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, ocakta aylık bazda en yüksek düşüş yüzde 0,42 ile işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç TÜFE göstergesinde görüldü.

Yıllık bazda ise en yüksek artış, yüzde 22,53 ile "yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE" de oldu.

Yİ-ÜFE ocakta arttı

Yİ-ÜFE ocakta bir önceki aya göre yüzde 0,45, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32,93 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 28,7 yükseldi.

Sanayideki dört sektörün Aralık 2018'e göre değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 2,83, imalat sanayisi sektöründe yüzde 0,47, elektrik ve gaz sektöründe yüzde 0,38 artarken, su sektöründe ise 6,88 azalış olarak gerçekleşti.

Geçen ay bir önceki aya göre tütün ürünleri yüzde 31,23, ham petrol ve doğal gaz yüzde 11,70, su ve suyun arıtılması ve dağıtılması yüzde 6,88 ile bir önceki aya göre endekslerin en fazla azaldığı alt sektörler oldu.

Buna karşılık aylık bazda en fazla artış, yüzde 4,67 ile diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri, yüzde 4,22 ile kömür ve linyit, yüzde 3,94 ile diğer ulaşım araçları olarak gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarında aylık en fazla artış sermaye malında, yıllık en fazla artış enerjide yaşandı.

En yüksek fiyat artışı "Şanlıurfa, Diyarbakır"da oldu

İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. düzeyde bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,41 ile "Şanlıurfa, Diyarbakır", 12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış ise yüzde 19,16 ile ''Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye" bölgesinde gerçekleşti. 

Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 25,17 ile "Şanlıurfa, Diyarbakır" bölgesinde gözlenirken, bunu yüzde 24,02 ile "Gaziantep, Adıyaman, Kilis", yüzde 23,75 ile "Mardin, Batman, Şırnak, Siirt", yüzde 23,44 ile "Van, Muş, Bitlis, Hakkari" izledi. 

En düşük fiyat artışı ise yüzde 17,28 ile "Ankara" bölgesinde bölgesinde gerçekleşti.

Enflasyon sepeti güncellendi

TÜİK, enflasyon sepeti bu yıl, 418 madde, 895 madde çeşidini kapsayacak. Sepette 28 bin 711 iş yeri ve 4 bin 274 konuttan her ay 544 bin 256 fiyat derlenecek.

TÜİK'ten yapılan açıklamaya göre, 2019 yılı TÜFE hesaplamalarında, 2018 yılı Aralık ayı temel alındı. Avrupa Birliği (AB) ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından geliştirilen Amaca Yönelik Bireysel Tüketim Sınıflamasına (COICOP) göre TÜFE sepeti ve madde ağırlıkları güncellendi. 

Bu kapsamda 2019'da TÜFE'de 418 madde, 895 madde çeşidi kapsanacak olup, 28 bin 711 iş yeri ve 4 bin 274 konuttan her ay 544 bin 256 fiyat derlenecek.

Fiyat derleme periyodu taze meyve-sebze, futbol maçına giriş ücreti, LPG-tüp gaz, seçilmiş gıda ürünleri ve mücevher (altın) fiyatları için ayda 4 kez, kiralar ve ay içi fiyat değişimi az olan ürünler için ayda 1 kez, sigaralar, benzin-mazot fiyatları için günlük, bunların dışında kalan diğer tüm madde çeşitleri için ayın 10. gününü ve 20. gününü kapsamak üzere ayda 2 kez olarak belirlendi.

Enflasyon sepetine bu yıl 12 yeni ürün girdi

TÜFE mal ve hizmet sepeti oluşturulurken hanehalkı bütçe anketi (HBA) kullanılıp, HBA sonuçlarına göre toplam harcama içerisinde 1/1000'den daha fazla ağırlık alan tüm maddeler endeks sepeti kapsamına alınıyor. 

HBA verilerinin yanı sıra kurumsal nüfus bireysel harcama anketi, yabancı ziyaretçiler harcama anketi ve otomobil, otoban geçiş, şehirlerarası tren, cep telefonu görüşme ücreti, internet, özel televizyon aidatı, gazete ve dergi ücretleri gibi mal ve hizmetler için idari kayıtlardan elde edilen harcama ve ciro bilgileri de sepetin kapsamı ve ağırlık yapısının her yıl güncellenmesinde kullanılıyor. 

Bu çerçevede, enflasyon sepetinden bu yıl bir ürün çıkartılırken, 12 ürün sepete eklendi.

Sepete eklenen ürünler hazır et yemekleri, konserve balık, hazır sütlü tatlılar, dereotu, nane, roka, tere, fındık ezmesi, çocuk elbisesi, evcil hayvanlar için gıda harcamaları, saat ve kadın çantası olarak belirlendi. Sepetten çıkartılan ürün ise anaokulu ücreti oldu.

Özel kapsamlı TÜFE genişletildi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası talepleri doğrultusunda özel kapsamlı TÜFE göstergelerinin kapsamı 2019 yılında genişletildi. Daha önce yayımlanan özel kapsamlı TÜFE göstergelerinin yanı sıra E (Alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE) ve F (Yönetilen- yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE) göstergeleri hesaplandı ve bugünkü bültenle birlikte yayımlanmaya başlandı.

Öte yandan, TÜFE çalışmaları kapsamında fiyat derlenecek iş yerlerinin belirlenmesinde Gelir İdaresi Başkanlığından alınan, perakende sektöründe faaliyet gösteren marketler ve giyim mağazalarına ilişkin ciro payları kullanıldı. 

TÜFE'de tüketicilerin yoğunluk ile tercih ettiği iş yerleri ciro büyüklükleri dikkate alınarak belirlendi. Bu şekilde en fazla ciroya sahip iş yerlerinden sepette yer alan ürünlerin fiyatların derlenmesine başlandı. Bu kapsamda 2019'da fiyat derlenecek iş yeri sayıları ve fiyat sayısı (örnek hacmi) artırıldı.

Ana harcama gruplarının 2019 yılı ağırlıklarına ilişkin liste de yayımlandı. Buna göre söz konusu ağırlıklar gıda ve alkolsüz içecekler için yüzde 23,29, alkollü içecekler ve tütün için yüzde 4,23, giyim ve ayakkabı için yüzde 7,24, konut için yüzde15,16, ev eşyası için yüzde 8,33, sağlık için yüzde 2,58, ulaştırma için yüzde 16,78, haberleşme için yüzde 3,69, eğlence ve kültür için yüzde 3,29, eğitim için yüzde 2,40, lokanta ve oteller için yüzde 7,86, çeşitli mal ve hizmetler için yüzde 5,15 oldu.

Bu arada, ana grup ve madde düzeyleri için ağırlık setleri ve madde fiyatları internet üzerinden yayımlanmaya devam edecek.

Yİ-ÜFE sepeti de güncellenirken, bu yıl için sepete toplam 30 ürün eklendi, 4 ürün ise sepetten çıkartıldı.

AA