Mesut Barzani liderliğindeki Irak Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Üyesi Şerzad Kasım yaptığı açıklamada, Bağdat'ın Erbil'in kontrolündeki sınır ve gümrük kapılarının kontrolünü ele geçirmek istediği iddialarını ve Türkiye ile Irak arasında yeni bir sınır kapısı açılması konusunu değerlendirdi.

Bağdat hükümetinin verilerine göre, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) dışındaki sınır kapılarında yapılan yolsuzlukların maliyetinin yaklaşık 10 milyar dolar olduğuna işaret eden Kasım, "Bağdat'ın sorunu bizim bölgedeki gümrük kapılarıyla değil, İran ile Ürdün'e açılan sınır ve gümrük kapılarıyla ve oralarda yapılan yolsuzluklarla. Başbakan Mustafa el-Kazımi de bu bağlamda Diyala ve Basra'daki gümrük kapılarının kontrolünün merkezi yönetime geçtiğini açıklamıştı." dedi.

Kasım, IKBY'den ülkeye gerçekleşen tüm insan ve ticari ürün girişlerine ait verilerin Irak Maliye Bakanlığına elektronik ortamda aktarıldığını belirterek, Bağdat hükümetinin buradaki gümrük kapılarında denetim yapmasından hiçbir endişe ve korku duymadıklarını ve herhangi bir yolsuzluğa da rastlanamayacağını savundu.

"Gelirleri, yüzde 17'lik bütçe payı şartıyla Bağdat'a teslim edebiliriz"

IKBY'deki sınır ve gümrük kapılarından elde ettikleri gelirleri Bağdat'a teslim edip etmeyeceklerine ilişkin Kasım, şunları kaydetti:

"IKBY olarak gümrük kapılarından elde ettiğimiz gelirlerin tümünü Bağdat'a ancak yüzde 17'lik bütçe payını almak ve ülkedeki tüm sınır ile gümrük kapılarından elde edilen gelirlerin adilce şeffaf şekilde dağıtılması şartıyla teslim edebiliriz. Kazımi de ne zaman Erbil'e gelirse gelsin. Buradaki gümrük kapılarında hiçbir sorun yok ve ticari hareketlilik tamamen Irak yasalarına göre aksatılmadan sürdürülüyor."

Türkiye ile yeni sınır kapısı

Kasım, Irak ile Türkiye arasında yeni bir sınır kapısı daha açılmasına ilişkin ise şunları söyledi:

"Bölgemizden Türkiye'ye açılan İbrahim Halil (Habur) Sınır kapısı var. Buradaki ticari hareketlilik düzgün şekilde yürüyor ve elde edilen gelirler de merkezi ve bölgesel yönetimin ihtiyaçlarını karşılıyor. İkinci sınır kapısı gibi başka ihtiyaçlar varsa bunun bölgesel yönetimle koordinasyon kurularak yürütülmesi gerekiyor. Ancak ikinci sınır kapısıyla ilgili şu ana kadar herhangi bir yeni hamle söz konusu değil."

IKBY'nin İran'a açılan Süleymaniye vilayetinde Pervezhan, Başmak, Seyranbend ve Erbil vilayetinde Hacı Omeran olmak üzere 4 sınır kapısı bulunuyor. Sınır kapılarının hepsi uluslararası olup hem ticari hem de insan geçişleri için kullanılıyor.

Irak ile 370 kilometreden fazla kara sınırına sahip Türkiye'nin ise bu ülkeyle halihazırda iki sınır kapısı var. Irak ile ticaretin ana damar hattını oluşturan Habur-İbrahim Halil Sınır Kapısı en önemli ve yoğunluğun en çok yaşandığı gümrük kapısı.

Ayrıca, Hakkari'nin Çukurca ilçesiyle Duhok'un Kani Masi kasabası arasında Üzümlü Sınır Kapısı bulunuyor. Her iki kapı da Irak merkezi hükümetine değil bölgesel yönetime açılıyor.

Ovaköy Sınır Kapısı

IKBY'nin 2017'de gerçekleştirdiği gayrimeşru referandum sonrası direkt Irak'a açılacak, Habur'a alternatif bir sınır kapısının hizmete açılması meselesi zaman zaman gündeme geliyor.

Bunun için öne çıkan ilk seçenek, Habur'un yaklaşık 12 kilometre batısında yer alan Şırnak'ın Silopi ilçesine bağlı Ovaköy oldu. Buranın karşı tarafı Duhok vilayetine bağlı olup güvenliği Peşmerge güçleri tarafından sağlanıyor.

AA