Trabzon

27 Mayıs darbesi üzerine de çalışmalar yapan Usta, Tarakçıoğlu'nun Yassıada'dan yazdığı mektupları ailesinden edindi. Usta'nın edindiği belgelerin içerisinde, Tarakçıoğlu'na ait sağlık raporları, hatırat günlükler, yayımlanmamış bazı kitaplar da bulunuyor.

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü'nde öğretim görevlisi olan Usta, Tarakçıoğlu'nun erken Cumhuriyet döneminin en önemli eğitimcilerinden biri olduğunu söyledi.

27 Mayıs 1960 darbesiyle Demokrat Parti mensubu pek çok siyasetçi gibi Tarakçıoğlu'nun da siyasi hayatının sona erdiğini dile getiren Usta, "Askeri müdahaleden sonra Demokrat Parti milletvekillerinin önemli bir kısmı gibi o da tutuklanarak Yassıada'ya gönderilmiştir. Bir süre Yassıada'da kalmış, soruşturmalara tabi olmuş, daha sonra yargılamalar sonucunda 5 yıl ağır hapis cezası almış, Kayseri Cezaevi'ne nakledilmiştir." dedi.

Usta, Mustafa Reşit Tarakçıoğlu'nun cezaevinde bir süre yattıktan sonra ağır hastalık nedeniyle ertelenen cezasının, daha sonra getirilen afla ortadan kalktığını ve normal hayata döndüğünü anlattı.

Tarakçıoğlu'nun ailesinden edindiği belgelerle kitap hazırladıklarını belirten Usta, şöyle devam etti:

"Yassıada gerçekten Türk siyasi tarihinin belki en ağır bedellerinin ödendiği dönemlerden biri olarak tarihimize geçmiştir. Tarakçıoğlu dahil olmak üzere o dönemin tanıkları, Yassıada'da hem yaşam koşulları hem yapılan muameleler açısından ciddi olumsuzluklar yaşandığını anılarında yazdı. Biz Tarakçıoğlu'nun çocuklarından ve torunlarından arşivlerini elde etmiştik ve bununla ilgili bu arşivlerde yer alan belgelerle, Prof. Dr. Hikmet Öksüz ile 'Mustafa Reşit Tarakçıoğlu kitabı'nı kaleme aldık."

Yıl sonunda müzede sergilenecek

Veysel Usta, sergilenecek mektuplara ilişkin şunları kaydetti:

"Bu mektuplar Tarakçıoğlu'nun cezaevinden çocuklarına yazdıkları mektuplar. Doğal olarak cezaevinden yazılan bu mektuplar ciddi şekilde sansür gördüğü için içerisinde siyasi görüşler, münazaralar, değerlendirmeler yer almamaktadır. Daha çok çocukları ve ailesiyle ilgili ilişkileri, onların geleceğine dair birtakım önerileri ve kendi sağlık durumu, çocuklarının, torunlarının sağlık durumuna ilişkin bilgiler yer almaktadır. Ama her ne olursa olsun önemli bir tarihsel vesika olduğunun altını çizmek lazım çünkü belgeler, 1960'tan bugüne kadar intikal etmiş ve tarihe tanıklık etmiş veriler olarak önümüzde durmaktadır.

Bu belgeler kızları ve torunları tarafından bana verilirken Trabzon'da bir müzeye bağışlanma şartı konulmuştu. Tarakçıoğlu'nun biyografisi, anıları, günlükleri ve Yassıada'dan yazdığı mektuplar, Trabzon Müzesi'nde oluşturulan köşede 2024 yılının sonunda sergilenecek."

AA