İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1) arasında İran’ın nükleer programına ilişkin anlaşmaya varılmasının ardından Uluslararası Konferanslar Merkezi'nde basın toplantısı düzenledi.

Anlaşmanın önemli bir başarı, ancak bir ilk adım olduğunu ifade eden Zarif, İran halkının, haklarına ve onuruna saygı beklediğini, bu sürecin bunu sağlayabileceğini umduğunu kaydetti.

Bir basın mensubunun anlaşmada karşılıklı güvenin nasıl sağlanacağını sorması üzerine Zarif, anlaşmanın yürütülmesi için bir komisyon oluşturulduğunu belirterek, bunun karşılıklı güvenin sınanacağı bir süreç olacağını ifade etti.

Bugünkü anlaşmayla İran'ın batıyla yeniden barışıp barışmadığının sorulması üzerine Zarif, amaçlarının nükleerle ilgili konuyu çözmek olduğunu ifade etti. Zarif, "Nükleerle ilgili konunun gereksiz bir konu olduğunu düşünüyorduk. Daha önemli konulara eğilmemizi engelliyordu" dedi.

Bölge ve dünyadaki gelişmelerin kendileri için çok önemli olduğunu dile getiren Zarif, bu anlaşmanın karşılıklı güvenin inşası için somut adımlar getireceğini umduğunu kaydetti. 

URANYUM ZENGİNLEŞTİRME HAKKI

Uranyum zenginleştirme hakkı konusunda anlaşmaya nasıl varıldığının sorulması üzerine Zarif, uluslararası alanda güç kullanma seçeneğinin BM şartı kabul edildikten sonra ortadan kalktığını savundu.

Güç kullanmanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu vurgulayan Zarif, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'nın 4. maddesinde barışçıl nükleer teknoloji elde etme hakkının devredilemez olduğunun öngörüldüğünü belirtti.

Bütün ülkelerin bunu tanıması ve buna saygı göstermesi gerektiğini ifade eden Zarif, "Yaptığımız anlaşmanın iki ayrı aşamada İran'ın uranyum zenginleştirme programının devam edeceği ve herhangi bir anlaşmanın şimdi ve ileride bir parçası olacağına açıkça kaynak oluşturduğuna inanıyoruz" dedi.

Uranyum zenginleştirmenin kendilerinin hakkı olduğuna inandıklarını bildiren Zarif, bu hakka saygı duyulmasını istediklerini söyledi.

Zarif, "Bizim komşularımızın güvenliği bizim güvenliğimizdir" dedi.

İSRAİL'DEN SERT TEPKİ

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran ile P5+1 (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya) ülkeleri arasında varılan nükleer anlaşma için "tarihi hata" yorumununda bulundu. Netanyahu, "Dünya artık daha tehlikeli bir yer haline geldi" dedi ve İsrail'in kendi kendini korumak için  gerekirse İran'a karşı askeri harekat düzenleyebileceğini açıkladı. Yapılan anlaşmanın yetersiz olduğu konusunda uyarıda bulunan İsrail Başbakanı, İran'ın nükleer silah geliştirmeye çalıştığına inandıklarını belirtti.

İRAN’LA TARİHİ ANLAŞMA

İran'a uygulanan ekonomik yaptırımların hafifletilmesi halinde 6 ay içinde yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini yerine getirmeyeceklerini söyleyen Netanyahu, "Cenevre'de elde edilen tarihi bir anlaşma değil, tarihi bir hatadır" diyerek tepkisini dile getirdi.

İran’ın nükleer programını izlemekle görevli İsrail İstihbarat Bakanı Yuval Steinitz, anlaşmanın “İran’ın aldatmacası ve kendini kandırma”dan ibaret olduğunu ifade etti. Steinitz, “Yapılan anlaşma İran’ın bomba sahibi olmasına biraz daha yaklaştırdı. İsrail, İran’ın aldatmacasından ibaret olan bu  uluslararası kutlamaya katılmayacak” dedi.

İsrail Sanayi, Ticaret ve Çalışma Bakanı Naftali Bennett de anlaşmaya sert tepki verdi. Bennett, “Eğer 5 yıl içinde New York ya da Madrid’de nükleer bir saldırı olursa bunun sorumlusu bu sabah imzalanan anlaşmadır” dedi. İsrail Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada İran ile yapılan anlaşma için “kötü bir anlaşma” yorumu yapıldı.

İRAN'DAN NETANYAHU'YA YANIT

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Merziye Afham, İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1) arasında İran’ın nükleer programı hakkında varılan anlaşmaya ilişkin, “Netanyahu’nun öfkesi, anlaşmanın taşıdığı değerin göstergesidir” dedi.