Ankara

Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Katalin Novak, ülkesinin NATO'nun genişlemesinden yana olduğunu ve bu konuda adımların atılmasını arzu ettiklerini söyledi.

Kararlı bir şekilde NATO'nun genişlemesini desteklediklerini vurgulayan Novak, "Dün bu konuda Finlandiya'nın katılımını onayladım, imzaladım. Macaristan'da Finlandiya'nın katılımı konusunda olumlu bir karar çıkmıştır ve gündemde İsveç'in katılım konusu söz konusu ve Macaristan parlamentosunda bu konuda görüşmeler devam ediyor." ifadesini kullandı.

Novak, Cumhurbaşkanı Erdoğan'la enerji konusunda işbirliğini görüştüklerini aktararak "Türkiye, Macaristan'a enerji güvenliği konusunda yardımcı olmaktadır. Türkiye, Macaristan'ın enerji güvenliği konusunda vazgeçilmez öneme sahiptir. TürkAkım'a ihtiyacımız var çünkü Türkiye üzerinden gelmektedir büyük bir oranda ve bundan sonra da desteğiniz için teşekkür etmek istiyoruz. Güveniyoruz bu konudaki desteğinize." dedi.

Macaristan'ın deniz bağlantısı olmayan bir ülke olduğunu kaydeden Novak, enerji açısından önemli bir bağımlılıklarının söz konusu olduğunu ve stratejik ortakları ile Türkiye'ye bu konuda güvendiklerini bildirdi.

"Türkiye'deki deprem Macarları derinden sarstı"

Novak, Erdoğan ile görüşmesinde depremle ilgili çok sarsıcı bir video izlediklerini aktararak, depremin korkunçluğunu gördüklerini ve kalplerinin sarsıldığını ifade etti.

Macarlar olarak Türk dostların yanında olduklarını vurgulayan Novak, "'İyi dost zor zamanda belli olurmuş' deriz. Biz Türk dostlarımızın yanındaydık. Kolay zamanlarda zaten birlikteyiz. Sorun olduğunda her zaman yanlarındayız." dedi.

Novak, Türkiye'deki depremin Macarları derinden sarstığını vurgulayarak, kendisi ve Macar halkı adına başsağlığı dileklerini iletti.

Bundan sonra Türkiye'ye ve Türk insanına yardım etmek için ellerinden geleni yapacaklarını aktaran Novak, "Macaristan'dan daha büyük bir alan depremde etkilenmiş durumda. Ne kadar büyük bir yıkım, kayıp olduğunu anlayabiliriz. Buraya gelen Macar arama kurtarma ekipleriyle gurur duyuyoruz." diye konuştu.

Novak, arama kurtarma ekiplerinden bazılarının ve "Umut" adlı köpeğin de onunla birlikte Türkiye'ye geldiğini dile getirerek, ekiplerin birçok kişinin hayatını kurtardığını ve insanların sevdiklerine kavuşabilmeleri için kendi hayatlarını riske ederek çalıştıklarını söyledi.

"Macaristan Türkiye'nin yanında"

Zor bir ekonomik dönemden geçtiklerine dikkati çeken Novak, bir yılı aşkın süredir Ukrayna'dan gelen sığınmacı ve mültecilere yardımcı olduklarına değindi.

Novak, Macar halkının da yardım kuruluşları vasıtasıyla onlara yardımcı olduklarını belirterek, Türkiye'ye de insani yardım ve tıbbi ekipmanlar getirildiğini ifade etti.

Bir kilisenin tadilatı ve yenilenmesiyle Osmaniye'deki kültür merkezinin yenilenmesini Macaristan olarak üstlendiklerini dile getiren Novak, "Macar insanları bu sınavdan başarıyla geçti. İnanıyorum ki Sayın Cumhurbaşkanı (Erdoğan) ve Türk insanları da Macar insanlarının bu sevgisini ve acılarını paylaştığımızı yakından hissedebilmiştir. Bundan sonrada bize güvenebileceğinizi ifade etmek istiyorum." diye konuştu.

Novak, depremden etkilenen bölgelerin bir an evvel tekrar inşa edilmesini dilediklerini ifade etti.

Yeniden inşa ve bu konulara çözüm bulunmasında güçlü liderlere ve yöneticilere ihtiyaç olduğunu vurgulayan Novak, böylece insanların tekrar evlerine kavuşabileceğini ve normal yaşantılarına dönebileceğini belirtti.

"Rusya-Ukrayna Savaşında bir an evvel ateşkes yapılmalı"

Novak, Macaristan için savaşın çok önemli olduğunu vurgulayarak, şu değerlenmede bulundu:

"Bu savaşta komşu ülke Ukrayna'da olanlardan doğrudan etkileniyoruz. (Vladimir) Putin'in saldırganlığını kınıyoruz. Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunuyoruz. Bunu ilk andan itibaren söyledik. Bir an evvel ateşkes yapılmasını ve barış görüşmelerinin başlamasını istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı'nın bu konudaki ve tahıl sevkiyatı konusundaki aracılık çalışmalarını ve gayretlerini takdir ediyoruz. Tarafların bir an evvel masaya oturmalarını arzu ediyoruz. Bir an evvel barış görüşmeleri başlasın ve adil bir barış olsun."

Hem Türkiye hem de Macaristan'ın savaşın daha da şiddetlenmesini istemediğini dile getiren Novak, barışın yanında olduklarını, Rusya'nın Ukrayna'dan birliklerini çekmesini ve barış anlaşmasının yapılmasını istediklerini söyledi.

Novak, yasa dışı göçün de Macaristan ve Avrupa için bir tehdit oluşturduğuna değinerek, Türkiye'nin bu konudaki rolünü takdirle karşıladıklarını ve teşekkür ettiklerini ifade etti.

Demografi konusunda geleneksel aile değerlerinin güçlendirilmesinden yana olduklarına işaret eden Novak, demografik zorluklarının hem Macaristan'da hem Türkiye'de mevcut olduğuna değindi.

Novak, ailelere çocuk konusunda destek olunması gerektiğini ve ailenin güçlendirilmesinin geleceğin teminatı olduğunu vurguladı.

Aralıkta Macar-Türk Kültür Yılını başlatabileceklerine inandığını dile getiren Novak, "18 Aralık 2023'te diplomatik ilişkileri kurmamızın 100. yılını kutlayacağız. Bu ziyareti gerçekleştirebildiğim için teşekkür ederim. Bu daveti ben depremden önce almıştım. Hem ikili ilişkiler hem de bizi ilgilendiren konularda görüşebildiğimiz için çok teşekkür ediyorum. Bir sorun olduğunda Macar dostlarınıza güvenebilirsiniz." diye konuştu.

"Rusya-Ukrayna Savaşı'nın şiddetlenmesini ve genişlemesini önlemeliyiz"

Rusya-Ukrayna Savaşı'na ilişkin son hedefin barış olması gerektiğini aktaran Novak, şöyle dedi:

"Beş adım var. Öncelikle iki tarafta da istek ve kararlılık olmalı. Ondan sonra bu savaşın şiddetlenmesini ve genişlemesini önlememiz lazım. Bugün savaşmayan ülkeler, savaşın daha da büyümesini ve genişlemesini istemiyor. Elimizden gelen her şeyi yapmamız lazım ki bu savaş şiddetlenmesin. Üçüncü olarak ortamdaki gerginliğin azaltılması gerek. Dördüncüsü ise diplomatik yollarla masaya iki tarafın da oturması ve anlaşması. Barışa böyle adımlar atabiliriz. Son olarak da adaletli bir barış planı hazırlanması gerek. Bu olmadan kesinlikle barışa ulaşamayacağız."

"Macaristan'ın TDT'deki rolü önemli"

Novak, Macaristan'ın Türk Devletleri Teşkilatına (TDT) gözlemci üye olduğuna değinerek, "Biz TDT'ye seve seve Budapeşte'de bir temsilcilik açtık. Dış politika olarak hepimiz ilişkilerimizi genişletelim, canlı tutalım ve büyütelim. Bu nedenle Macaristan'ın TDT'deki rolü, pozisyonu fevkalade önem taşıyor." dedi.

AA