Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı sonrası açıklama yaptı.

Koca, kamuoyuyla paylaştığı ikinci koronavirüs vakasının üzücü olmakla birlikte ihtimal dahilinde olduğunu söyledi. Koca, "Kesin olarak bekleniyordu diyemeyiz fakat virüsü yurt dışı üzerinden alan hastamızın temas içinde olduğu çevreyi 'sonuç böyle olacak' varsayımıyla en başta gözetim altına almış, olası bulguları takibe başlamıştık." diye konuştu.

Yeni vakanın bu çemberin içinde yer aldığına işaret eden Koca, tüm değişkenlerin, olası tüm temasların tespitinin mümkün olmadığını ancak bu iki vakanın belli bir sınır içinde ortaya çıktığını ifade etti.

Koca, "Bu bilgiden varacağımız sonuç açıktır, mücadelemizin bir üstünlüğü var. Mevcut tabloda yayılımın olası sınırlarını biliyoruz. Başarımız tek tek hasta veya şüphelileri izole etmenin ötesine gidebilir. 10 Mart itibarıyla olayın Türkiye'deki seyri eldeki veriler baz alınırsa diğer ülkelere kıyasla bir avantaj sunmaktadır. Tedirgin olmamalıyız. Sağduyulu ve rasyonel olmalıyız. Bulaşıcı bir hastalıkla duygular değil ancak akıl mücadele edebilir." dedi.

İnsanlığın salgınlarla ilk kez karşılaşmadığına dikkati çeken Koca, Dünya Sağlık Örgütü'nün benzer bir tabloyu yaklaşık 20 yıl önce de ilan ettiğini anımsattı. Koca, tedbirler, toplumsal sağduyu ve bilincin pek çok sorunun üstesinden geldiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında dün 5 saat süren, kapsamı çok geniş tutulan bir toplantı yapıldığını ve katılımcı sayısının 40'ın üzerinde olduğunu anımsatan Koca, toplantıda, kamuoyuna yansıyan tedbirler dışında ileriye dönük pek çok tedbirin konuşulduğunu söyledi.

Yeni tedbirler

Tedbirler noktasında olaylardan hep daha ileride olduklarını belirten Koca, dün yapılan zirvenin de bunun bir örneğini oluşturduğunu söyledi. Koca, yeni alınan tedbirleri de şöyle sıraladı:

"Hastanelerimize ziyaretçi kısıtlaması getiriyoruz. Mesai saatleri içerisinde ziyaretçi kabul edilmeyecek, mesai saatleri dışında sadece bir kişiye izin verilecek. İlaçlarını raporla alan yaşlılarımız rapor süresi dolduğunda hastaneye tekrar başvurmadan ilacını doğrudan alabilmeyi- Aile ve Çalışma Bakanlığımız ile bu konuyla ilgili görüşüldü ve önümüzdeki bir iki gün içinde bu konu ile ilgili bakanlık bir yaklaşımı devreye sokmuş olacak. Kamu çalışanlarından kronik hastalığı olanlar kolaylıkla izne ayrılabilecek. Bugün bu anlamda bir genelgede yayınlanmış oldu. Mart ve nisan aylarında düzenlenecek ulusal ve uluslararası bilimsel açık ya da kapalı toplantı, kongre, konferans gibi etkinlikleri geçici bir süreyle ertelemiş oluyoruz."

Korona danışma hattı

Koca, Sabim Korona Danışma Hattı oluşturacaklarını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Vatandaşımızın herhangi bir hastalık bulgusu olduğunda kolay arayabileceği 'Alo 184 Sabim Danışma Hattı'nı da korona enfeksiyonuna özel bir danışma hattına dönüştürüyoruz. Bunu Sabim Korona Danışma Hattı şeklinde kurmaya başladık. Bununla ilgili Bilim Kurulundan hocalarımız algoritmayı geliştirmiş oldular. Bu süreçte arandığında ateş ve öksürük bulgusunun olup olmadığı, yaş durumu, nefes darlığı gibi şikayetlerle geliştirilen bir algoritma var. Dolayısıyla vatandaşımız herhangi en ufak bir tereddüt anında 'Acaba korona virüs enfeksiyonu taşıyor muyum veya bu enfeksiyon koronavirüs mü' diye kaygılandığı dönemde hemen sağlık kuruluşlarına başvurmamalı. Bu dönemde bu başvurunun, enfeksiyonun yayılma durumunu da oluşturacağını bilelim."

Koca, bu dönemde vatandaşın rahatlıkla bu hattı arayıp yapması gerekenleri veya sağlık kuruluşuna müracaat edip etmemesi gerektiğini danışılabileceğini belirterek, "Bu, özellikle hekim arkadaşlarımızın sorumluluğunda ve tepede de Bilim Kurulundan arkadaşlarımızın algoritmayı geliştirerek takip ettiği birinci elden yönlendirmeyi yapan bir danışma hattı. Önümüzdeki bir, iki gün içinde muhtemelen en geç pazar günü devreye girmiş olur. Ama yarın da devreye girme ihtimali yüksek. Bu konuyla ilgili çalışıyoruz." dedi.

"Bu aşamada yurt dışına kesinlikle çıkmamalarını istiyoruz"

Koca, ilk ve ortaokullarla liselerin 16 Mart'tan itibaren bir hafta tatil edildiğini, başta futbol olmak üzere spor müsabakalarının da seyircisiz oynanacağını anımsatarak, kamu görevlilerinin zorunlu olmadıkça yurt dışı ziyaretlerini kısıtlayan genelgenin de yayınlandığını söyledi. 

Bakan Koca, yurt dışından dönenlerin artık sağlık kuruluşlarına gitmeden 14 gün idari izinli sayılmaları gerektiğiyle ilgili Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığından bir karar çıktığını kaydetti.

Baştan beri yurt dışı gidiş gelişleri konusunda ısrarlı uyarıları olduğunun altını çizen Koca, şunları söyledi:

"Vatandaşımızdan vaka sayılarının dünyada tırmanışa geçtiği ve önlemlerin bizim gösterdiğimiz ciddiyetten hala uzak olduğu bu aşamada yurt dışına kesinlikle çıkmamalarını istiyoruz. Bu son derece önemli. Bu dönemde vatandaşımızın, herhangi bir ülke demiyoruz, artık dünyanın bütün ülkelerinde görüldüğünü biliyoruz. Yurt dışına mümkün mertebe çıkılmaması gerektiğini hassasiyetle ifade ediyoruz." 

Koca, yurt dışında olanların ise dönmek için ısrarcı olmamaları gerektiğini vurgulayarak, "Kendilerini bulundukları yerde koruma altına almalarını öneriyoruz. Evlerinde odalarını havalandırarak, dışarı çıkma zorunlu olursa o durumda maskelerini takarak, bu dönemi kendilerini izole ederek geçirmelerini öneriyoruz. Bunun kendileri için ülkemize gelmekten daha sağlıklı olduğuna inanıyoruz. Bu nedenle de ne kapıları ne de sınırları zorlamamamız gerektiğini özellikle ifade etmek istiyoruz. Zorunlu olarak geldiklerinde 14 gün gözetim altında olabileceklerini biliyor olmalarını söylemek istiyorum." diye konuştu.

Avrupa'daki vaka sayıları

Avrupa'da son 24 saatte ilave olan vaka sayılarına değinen Koca, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Belçika'da 47, Hollanda'da 111, Danimarka'da 232, Almanya'da 802, Fransa'da 591, İtalya'da 2 bin 651, İspanya'da 825 kişi. Son bir bir günde. Norveç'te 85, Avusturya'da 179 olmak üzere giderek çok hızla artan bir salgını görüyoruz. Bu sebepten daha önce İran, İtalya, Güney Kore, Irak ve Çin olmak üzere 5 ülkeye bir uçuş yasağı konmuştu. Şimdi 9 tane ülkeye daha -hangi ülkelerin olması gerektiğinin bugün şekillendiği- bir yasağı söylemek istiyorum. Önümüzdeki günlerde dünyadaki ve Avrupa'daki seyri görerek dinamik bir yapı ile alabileceğimiz kararları Sayın Cumhurbaşkanımızın iradesiyle zaten gündeme taşımış oluruz."

Türkiye'nin tedbir alma konusunda dünyanın ilerisinde olduğunu ifade eden Koca, Fransa'nın okulları vaka sayısı 2 bin 800'e ölüm sayısı 61'e çıktıktan sonra tatil ettiğini kaydetti. Koca, Almanya'da ise vaka sayısı 2 bin olmasına rağmen okulların hala açık olduğunu söyledi.

"5 vakanın tamamı doğrudan bağlantılı"

Yurt dışı temaslı ilk vakanın hemen ardından virüsün önünü kesecek tedbirleri aldıklarını belirten Koca, kıtadan kıtaya, ülkeden ülkeye kontrolü ele alan virüsün önünü keseceklerine inandıklarını kaydetti.

Koca, "İlk 2 vakamızın belli bir odağa bağlı olduğunu söylemiştim. Aynı temas çevresi, aynı aile içinde 3 yeni tanı daha koyduğumuzu söylemek zorundayız. Üzüntümüzü azaltan, sağduyuyu temin eden bir realite var. Tanımlı çevre içinde olduğunu söylemek istiyorum, 5 vakanın tamamı doğrudan bağlantılı. Sonraki 4 vaka ilk tespitin hemen ardından izole edilen kişilerdir." dedi.

Bakan Koca, Dünya Sağlık Örgütü'nün son açıklamasında yeni tip koronavirüsün bu dönemde 124 ülkeye yayıldığını duyurduğunu, Covid-19'u pandemik hastalık, küresel tehdit ilan ettiğini söyledi.

Pandemilerin etkiledikleri bölgelere, dünyaya toplumsal, ekonomik bazı yükler ve maliyetler getirdiğini, bireysel yaşamı kısıtladığını, korunma çerçevesinde insanı zorunlu bir yaşam tarzıyla sınırladığını vurgulayan Koca, "Bizim de bu dönemde toplumdan beklentimiz budur. Sağlığımız için bazı özgürlüklerden bir süreliğine vazgeçeceğiz, yurt dışına çıkmayacağız, kalabalık ortamlara karışmayacağız." diye konuştu.

"Türkiye risk listesinde yok"

Koca, ABD'nin 54 ülkeye seyahat kısıtlaması koyarken, Türkiye konusunda bir kaygı taşımadığını gösterdiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Türkiye risk listesinde yok. Bunu gerektirecek düzeyde bir durum asla söz konusu değil. Tabii bu süreçte eskisi kadar konuksever olmayabiliriz. Kapımız dünyadan her gelene bu dönemde açık değil. Türkiye ise tüm dünyanın gözünde güven telkin eden ülkelerden biri.

Erken dönemde aldığımız tedbirlerle 82 milyon vatandaşımızı 90 gün, 3 ay boyunca bu küresel salgından uzak tuttuk. Bulaşmanın Avrupa üzerinden gerçekleştiği durumdan sonra mücadelemizin ikinci aşamasındayız. Üstesinden geleceğimiz ilk şey virüsün yayılmasını engellemektir. Pozitif vakaların izolasyonu ve hasta tedavisi ise ikinci sınavımız. Halkımız, tedbirlerin sağlamlığı, şüpheli durumlarla hızla mücadele, pozitif tanı konulmuş vakada tam izolasyon, süreç boyunca şeffaflık konularında devletimize tam bir güven duymalı."

"Tedbir alır, yayılmayı önlersek hayat normale döner"

Koca, bu dönemde 4-5 haftanın son derece önemli olduğunu ve bu dönemde tedbirlere sarılınması gerektiğini vurguladı.

Mevcut bilgilerin bu enfeksiyonun yaygın temasla kış aylarında daha da yayıldığını gösterdiğine işaret eden Koca, "Tedbir alır, yayılmayı önlersek hayat normale döner. Tedbirleri ne kadar sıkı tutarsak tehdit o kadar zayıflar. Sonuç alana kadar tedbiri elden bırakmayacağız. Unutmamalıyız koronavirüs alacağımız tedbirlerden daha güçlü değildir. Vatandaşlarımızın koruma tedbirlerine hassasiyetle uymasını rica ediyorum. Hayat devam ediyor. Tüm tedbirlerimizi alarak güvenle yolumuza devam edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

'Dinamik bir süreçteyiz'

Toplantınına ardından açıklamalarda bulunan Bakan Koca, gazetecilerin sorularını da yanıtladı. 

Koca, yeni tip koronavirüs şüphesi bulunanlardan numunelerin nasıl alındığına ilişkin soru üzerine, bu konuda Bilim Kurulu'nun bir algoritması olduğunu, her hastadan numune alma yönteminin tercih edilmediğini söyledi. 

Numune sayıları arttıkça gerekirse Türkiye'nin her ilinde tetkik yapabileceklerini ifade eden Koca, "Dinamik bir süreçteyiz. Her gün, her saat kendimizi bu sürece uyarlamaya çalışıyoruz. 81 ilimizde de bu uygulanma başlayabilir. Olan talep ve ihtiyaca göre hızla şekilleniyor." dedi. 

Sağlık Bakanı Koca, Koronavirüs Danışma Hattı olarak hizmet vermeye başlayacak ALO 184 hattının çalışma şekline ilişkin de şu bilgileri paylaştı: 

"SABİM Korona Danışma Hattı yarın devreye girebilir. Burada özellikle vatandaşımızın sağlık kuruluşlarına müracatını önlemek ve sağlıklı, doğru yönlendirme yapılması konusunda yeni bir algoritma geliştirildi. 

Danışma hizmetini verebilecek olan sağlık personeli ve hekim arkadaşlarımızın sorumlu olması Bilim Kurulumuzun geliştirdiği algoritmanın olduğu sağlıklı bir iletişimden bahsediyoruz. Herhangi bir sorunu olan hastanın gerektiğinde daha başından itibaren izole edilmesi, ne zaman sağlık kuruluşuna müracaat edilmesi kararlarının bildirildiği bir sistem olacak." 

"Önemli olan hastaların izole edilmesi"

Bakan Koca, yeni tip koronavirüs vakası tespit edilen 5 kişinin hangi ilde yaşadığına ilişkin soruya, "Bulundukları şehri açıklayabiliriz ama burada önemli olan bu hastaların izole olup olmadıkları, tedavilerinin yapılıp yapılmadığı, karantina altına alınıp alınmadığıdır. Bununla ilgili herhangi bir tereddütün olmaması gerektiğini söylemek istiyorum. Bu yarın başka bir şehir de olabilir. Her gün 'Bu şehirde de görüldü, burada da oldu' gibi bir yaklaşımın doğru olmadığı kanaatindeyiz." karşılığını verdi. 

Bakan Koca, virüs tespit edilen kişinin temasta bulunduğu herkesin taramadan geçtiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Diğer üçünü de şimdi açıkladım. Her zaman çıkan vakaları bir basın toplantısı ile açıklamak gerekmediği kanaatindeyim. Bundan sonraki süreçte bizim için 3-4 haftanın çok önemli olduğunu, bu süreçte vatandaşımızın kalabalık ortamlara çıkmamasını özellikle yaşlılarımız açısından son derece önemli olduğunu belirtmek isterim. 

60 yaş ve üzeri yaş grubu altta kronik hastalığı olanların dışarı çıkmamalarını, dışarı çıktıklarında da gerektiğinde maske kullanmalarını önemsiyoruz. Bu dönemde daha çok insanla teması önleyin. Yayılım insandan insana temasla oluyor. Bu teması minimalize eden ama yaşamı da sürdüren, panik havası oluşturmayan bir tedbirler paketi içinde hareket edilmesi gerekiyor." 

Koca, koronavirüs tespit edilen kişinin temasta bulunduğu yerlerle ilgili de bir çalışma içinde olduklarını belirtti. Bir şehirde vaka görülmesi durumunda o kentin karantinaya alınması gibi bir uygulamanın olmadığını belirten Koca, Bilim Kurulu'nun böyle bir önerisi olmadığını, dünyada da böyle bir örnek bulunmadığını söyledi. 

"Kombine bir tedavi uygulanıyor"

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tespit edilen kişilere yönelik nasıl bir tedavi uygulandığına ilişkin soru üzerine Koca, "Bu virüse karşı somut bir tedavi şekli yok. Antibiyotiğin zaten bir etkisi yok. Burada belli bir yaşın üzerinde, altta hastalığı olan ve bulgularına göre yapılması gereken tedavinin bir algoritmasını Bilim Kurulu geliştirdi. Buna göre bu tedavi yaklaşımı gerektiğinde hibrit dediğimiz kombine yaklaşımı dahil olmak üzere uygulanıyor." dedi. 

Bakan Koca, koronavirüs vakası görülen 5 kişinin sağlık durumlarının nasıl olduğunun sorulması üzerine, "Genel durumları için şu dönemde özellikle iki vakamızla ilgili biraz daha solunum sıkıntılarının olduğunu söylemek istiyorum. Bu virüse yönelik tedavi şekli bize daha çok bilgi birikimi sağlayan hangi uygulamaların sonuç getirdiğini Bilim Kurulu takip ediyor. Hangi hastaya hangi kombinasyonun uygulanıp uygulanmayacağı algoritması geliştirildi. Buna göre de uygulanıyor." bilgisini paylaştı. 

"Vatandaşımız panik olmasın" 

Türkiye'de koronavirüs vakasının görülmesinin ardından market alışverişlerinde yoğun bir talep olduğunun hatırlatılması üzerine Koca, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Bir yağmalanma durumu yok. Vatandaşımız sakin olsun. Asla tedirgin olmasın. Biz şunu öneriyoruz. Vatandaşımızla birlikte bu süreci kolay atlatırız. Bunun için bizim Bilim Kurulumuzun önerilerini dikkate almaları gerekiyor. Yurt dışından gelen vatandaşlarımızın 14 gün izole olmaları, yurt dışı teması olanlarla bu dönemde temas edilmemesi, yaşlılarımızın özellikle evden çıkmama noktasında bir hassasiyet göstermesi, en ufak bir hastalık belirtisi olduğunda SABİM hattımızı arayarak bu danışmanlık hizmetini almalarını, tedirgin olacak bir durumun olmadığını belirtmek isterim. 4-6 haftalık süreci biraz daha kendimizi izole ederek, toplu bir araya gelişleri azaltarak götürmemiz gerektiği kanaatindeyim." 

"Umreden dönen, hastalık bulgusu olan kimsenin testi pozitif çıkmadı"

Koca, umreden dönenlerle ilgili herhangi bir durumun olup olmadığına ilişkin soruya, "40 bine yakın umreci geldi. Bu dönemde hastalık bulgusu olan 29 kişiydi. Testi pozitif olan çıkmadı. Bu önümüzdeki günlerde çıkmayacağı anlamına gelmez. 14 günlük bir sürecin olduğunu biliyoruz. Önümüzdeki günlerde yine benzer şekilde evden çıkmamalarını özellikle söyledik. Bu çerçevede herhangi bir hastalık durumunda da yapılması gerekenleri devreye sokmak noktasında bir çaba içerisindeyiz." diye konuştu. 

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığından yayımlanan kararla, özellikle yurt dışından dönenlerin 14 gün idari izinli, hamilelerin yasal süt izni kullanacakları, engelli çalışanların, yönetici pozisyonundakiler hariç 60 yaş üzerinde ve kronik hastalığı olanların da 16 Mart tarihinden itibaren 12 gün idari izinli sayılacaklarını aktardı. 

Koca, ayrıca okul öncesi ve ilköğretimde çocuğu bulunan kadın çalışanların yıllık izin taleplerinin karşılanması, yıllık izin hakkı bulunmayanlar için de mazeret izinlerinin kullandırılması şeklinde karar alındığını söyledi.

AA