TARAF - 2010 Haziran ayından itibaren fiili olarak kopan Türkiye-AB ilişkileri, “Bölgesel Politika” faslının müzakeresiyle başlıyor.
Avrupa Birliği (AB) üyelerinin geçtiğimiz aylarda açılmasına karar verdiği ancak İlerleme Raporu sonrasına bıraktığı “Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu” başlığının 5 Kasım’da açılması bekleniyor. Bu başlığın ertelenmesinde Gezi olayları etkili olmuştu.
Başlığın resmen açılması konusunda pürüz çıkarma ihtimali en yüksek ülke Almanya’ydı. Bu ülke, AKP hükümetinin Gezi olayları sırasındaki sert tavrı nedeniyle 22. faslın, önceden duyurulduğu tarih olan 25 Haziran’da açılmasını engellemişti. Son günlerde gelen sinyaller ise 22. faslın açılması konusunda Almanya’nın sorun çıkarmayacağına işaret ediyor. Almanya, Lüksemburg’da toplanacak AB Genel İşler Konseyi toplantısında “başlığın açılmasına muhalefet etmeyeceğini” resmî kanallar aracılığıyla da teyit etti.
Konu hakkında çekinceleri olduğu bilinen Hollanda da geçtiğimiz günlerde faslın açılmasına yeşil ışık yakmıştı.
Gerek AB Komisyonu kaynakları gerekse diplomatik kaynaklar, yarınki toplantıda Türkiye ve başlık konusunda olumsuz ya da başlığın açılmasını bir kez daha engelleyecek nitelikte bir gelişme yaşanmasını beklemediklerinin altını çiziyorlar. AB üyesi ülkeler, başlığın resmen açılması konusundaki nihai değerlendirmeyi Komisyon’un İlerleme Raporu’nda yapacağı vurguları ve verilecek mesajları dikkate alarak yapmayı kararlaştırmıştı.
İlerleme Raporu’nun “dengeli” çıkması ve başta genişleme ve komşuluk politikasından sorumlu üye Stefan Füle olmak üzere AB Komisyonu’nun başlığın açılmasına tam destek vermesi, olası riskleri azaltıcı etki yaptı.
“5 KASIM’I BOŞ BIRAKIN”
Toplantıda Türkiye’nin ele alınacağı oturumun beklendiği gibi yolunda gitmesi halinde, AB bakanlarının başlığın resmen açılabilmesi için yapılması şart olan hükümetler arası konferans için daha önce gayriresmi olarak telaffuz edilen 5 Kasım’ı teyit etmeleri öngörülüyor. AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, son Brüksel ziyaretinde, “AB Dönem Başkanı Litvanya, hükümetlerarası konferans için 5 Kasım’ı boş bırakmamızı istedi” demişti.
Bakanların olumlu karar vermesi halinde Brüksel’de yapılacak hükümetlerarası konferansla birlikte Türkiye’nin 3 Ekim 2005’te başladığı AB üyelik müzakerelerinde açtığı başlık sayısı 14’e ulaşacak.
Fasılların Haziran’da açılmaması bir mesajdı
Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz Cengiz Aktar, şunları söyledi: Avrupa Birliği, Haziran ayında Fransa vetosu kalktıktan sonra Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu faslını açma kararı aldı. Ama Gezi hadiselerindeki tavrı dolayısıyla Türkiye’ye bir mesaj vermek istedi. Yani, emniyet kuvvetlerinin Gezi sürecinde aşırı güç kullanması ve krizin yönetimiyle ilgili bir mesaj vererek müzakerelerin fiilen başlamasını sonbahara erteledi. Tabii bu arada Almanya’da seçimler oldu. Dolayısıyla bir engel kalmadı. Hem mesaj verilmiş oldu hem de Alman seçimleri yapıldı. Avrupa Komisyonu’nun hazırladığı rapor gerekeni söyledi. Bütün olanlara rağmen iplerin kopmaması ve gerekli adımların atılması için Türkiye’ye bir tavsiyede bulundu.
Bu, Haziran ayında açılan Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu fasıllarına fiilen başlaması tavsiyesiydi. Bu önemli çünkü Haziran 2010’dan beri fasıl açılmamıştı. Artık önemli olan Yargı ve Temel Haklar faslının açılması. Komisyon bunu da raporunda tavsiye ediyor. Yalnız bu faslın açılması Güney Kıbrıs’a bağlı. Güney Kıbrıs’ın burada zımni vetosu var. Bunun kalkması gerekiyor. Bunun için de diğer ülkelerin baskısı gerekiyor..