Van
Van İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, kışın en çetin yaşandığı Van'da, meydana gelebilecek çığ olaylarının yeni acılara yol açmaması için kentin çığ haritasını çıkarıyor.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın (AFAD) 2016'da hayata geçirdiği Afet Risk Azaltma Sistemi (ARAS) ve 2017'de oluşturulan Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP) kapsamında Van'da çığ bölgelerinin haritalandırılması çalışması başlatıldı.
Aralarında jeoloji ve harita mühendislerin bulunduğu çalışma grubu, ilk etapta yüksek rakımlı dağların yoğun olduğu Çatak bölgesinde çığ potansiyelli alanları tespit etti.
Çığ olaylarına bağlı can kayıplarının önlenmesinin amaçlandığı çalışmada, yağan karın birikme alanının yanı sıra hangi noktadan akacağı, çığın hangi noktaları etkileyeceği harita üzerinde belirlendi. Tüm teknolojik imkanların kullanıldığı çalışmalarda 27 paftadan oluşan Çatak-Van arasındaki güzergahındaki 4 paftanın çalışmasını tamamlayan ekipler, 168 çığ patikası tespit etti.
"Sahada çalışan personel çığın hangi noktadan gelebileceğini görecek"
AFAD İl Müdürü Ali İhsan Körpeş, AA muhabirine, geçen yıl şubat ayında çığ düşmesi nedeniyle 42 kişinin hayatını kaybettiği Van-Bahçesaray kara yolunda, başka can kayıplarının olmaması ve ulaşımın güvenli sağlanması için sıkı önlemlerin alındığını söyledi.
Yıl içinde bir haritalandırma sistemini devreye alarak çalışma başlattıklarını anlatan Körpeş, hazırlanan harita uygulamasında çığla alakalı birikme alanlarının gösterildiğini belirtti. Körpeş, birikme alanlarının belirlenmesi, karın hangi noktadan akacağı ve hangi bölgelerin çığ tehdidi altında kalacağıyla ilgili haritalandırma çalışması yaptıklarını ifade ederek şöyle konuştu:
"Buna 'çığ poligon haritası' adını verdik. Jeoloji ve harita mühendislerimiz bu çalışmaya büyük emek verdi. Bu modelleme sonuçlarında Çatak'taki 27 paftadan 4'ünü tamamladık. Bu çalışmamızı gelecek yıl Van geneline yayıp ortaya çıkacak haritayı dijital anlamda özelikle sahada çalışan kolluk kuvvetleri, karayolları ve elektrik arıza ekiplerine vereceğiz. Bu çalışma, sahada çalışan arkadaşların gözü olacak. Ülkemizde bunun benzeri haritalar var ama Van özelinde böyle bir çalışma yaptık. Tepedeki karın birikme alanının yanı sıra hangi noktadan aşağıya doğru akacağını, çığın hangi noktaları etkileyeceğini harita üzerinde göstermeyi planlıyoruz. Başarılı olarak bunu sahada çalışan personele verdiğimiz takdirde, hangi noktadan çığ gelebileceğini net bir şekilde görebilecekler."
"Can kaybını minimize etmek için uğraşıyoruz"
Çalışmada yer alan Jeoloji Mühendisi İshak Cindioğlu da temel amaçlarının afet, tehlike ve risk analizlerini farklı yöntemlerle kullanabilmek olduğunu belirtti. Haritaları milli ve yerli imkanlarla geliştirilen ARAS'ı kullanarak hazırladıklarını vurgulayan Cindioğlu, şu bilgileri verdi:
"Risk haritaları, bize karın nerede tutulacağını, çığın nerede başlayacağını gösteriyor. Biz de bunları alarak arazi çalışmalarını yaptıktan sonra patikaları ve çığın izleyeceği güzergahları belirledik. Buradaki amaç kamu kurumlarının çalışmalarına güvenlik anlamında katkı sunmak. Kolluk kuvvetlerinin arazideki intikallerinde nereden geçebileceklerini, nerelerde çığ patikalarının ve güvenli alanların olduğunu, çığın hangi yerleşim birimlerini etkilediğini tespit etmektir. Çığın önüne geçemeyiz ama can kaybını minimize etmek için uğraşıyoruz. İş yoğunluğu ve coğrafi yapıdan dolayı sadece Çatak bölgesini çalıştık. Gelecek yıl Van geneline yayarak projeyi tamamlayacağız. Bununla birlikte çığa maruz kalmayı en azından yüzde 70'lere indirmiş oluruz. Önemli olan can ve mal kaybının önüne geçmektir."
Van sınırları içerisinde 5 bin 15 çığ başlangıç bölgesinin tespit edildiğine değinen Cindioğlu, şunları kaydetti:
"Arşiv kayıtları ve araştırmalar sonucu elde edilen potansiyel çığ başlangıç bölgelerinin doğrulanmasında, uzaktan algılama yöntemi kullanılmıştır. Potansiyel çığ başlangıç bölgelerinin doğrulaması, Coğrafi Bilgi Sistemi ve Google Earth gibi programlar vasıtasıyla yapıldı. Tespit edilen potansiyel çığ başlangıç bölgeleri Google Earth programı üzerine atılarak, görsel sınır belirleme çalışmaları gerçekleştirildi. Belirlenen 5 bin 15 çığ başlangıç bölgesinden 4 bin 402 tanesi potansiyel kaynak alan olduğu için çığ patikalarının çizimini yapacağız."
AA