Eğitimde ‘engelliliğe dayalı ayırımcılığa’ son vermeyi ve her alanda eşitliği amaçlayan 'Engelsiz Okul Projesi' gelecek yıl uygulamaya konulacak.
Türkiye’deki özel eğitim hizmetlerinin iyileştirilmesi, dezavantajlı gruplar içinde yer alan ve özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin öğrenme ortam ve olanaklarının artırılmasını, engellilerin akranlarıyla birlikte eğitim almalarını amaçlayan ‘Özel Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi’ (ÖZEGEP) tamamlandı. Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından ortaklaşa finanse edilen proje, Milli Eğitim Bakanlığı “Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü” koordinasyonunda yürütüldü.
HAZIRLIK 2,5 YIL SÜRDÜ
Ağrı, Ankara, İstanbul, İzmir, Erzurum, Gaziantep, Kahramanmaraş, Samsun, Siirt, Zonguldak’tan oluşan 10 pilot ilden seçilen 40 ilköğretim okulu “Engelsiz Okul Modeli” ile tanıştı. Bütçesi 7 milyon Euro olan proje 16 Mart 2011 tarihinde başladı. Bu ay tamamlanan projeyle 40 okul ‘engelsiz’ hale getirildi. Derslikler, engelli öğrencilerin de katılabilmesine imkan sağlayacak biçimde düzenlendi. Bu okullara öğretmen aktarımı yapıldı.
Projede, öncelik öğretmenlerin eğitimine verildi. Oluşturulan öğretmen eğiticisi ekipleri, kendi illerinde öğretmenlere hizmet içi eğitim verdi. Öğretmenler, yöneticiler, öğrenciler, veliler ve sivil toplum örgütleri arasında “Engelsiz Okul” konusunda bilinç artırılmasına yönelik bilgilendirme toplantıları yapıldı. AB’deki bütünleştirme eğitimi modelleri ve AB mevzuatı ile ulusal düzenlemeler karşılaştırıldı. Özel eğitim hizmetlerinde görev yapan ve yapacak olanlara yönelik ‘Birlikte Başarırız Bütünleştirme Öğretmen Kılavuzu’ hazırlandı. ‘Engelsiz Okul Modeli Standartlar ve Performans Göstergeleri’ kitapçığında ise bütünleştirme eğitiminin etkili yürütülmesi için bir kalite çerçevesi çizildi.
Her okulun kendi önceliklerine uygun hedefler belirlemesine imkan sağlayan bu çalışmaya göre, okul yöneticileri ve öğretmenler, nihai hedefi nitelikli bir bütünleştirme olan bu yolculukta, kendilerine fırsat eşitliğini temel alan öncelikli hedeflerine dayalı uygulamalar yapabilecekler. Böylece, özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin erken dönemlerden itibaren toplumsal yaşama etkin ve üretken bir şekilde katılımları sağlanabilecek.
AYRIMCILIK VE DAYANIŞMA
İllere uygun eylem planlarının hazırlandığı proje çerçevesinde yapılan tüm çalışmalar ‘toplumda engelliler açısından dayanışmanın desteklenmesi ve ayrımcılığın azaltılması’ temeline oturtuldu. Proje ile herkes için kalite ve eşitlik, dezavantajların azaltılması, engellerin kaldırılması, çocukların kapasitesine göre programların uyarlanması, öğrenmeyi kolaylaştırmak, aileleri desteklemek için ailelerin eğitim sürecine dâhil edilmesi, amaçlanıyor.
KAPANIŞ KONFERANSI SALI GÜNÜ
Projenin kapanış konferansı ise salı günü başlayacak. Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı ile MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürü Mustafa Baloğlu, MFİB Başkanı Muhsin Altun, MEB Müsteşar Yardımcısı Salih Çelik ile AB Delegasyonu Başkanı Jean-Maurice Ripert’in konuşmalarıyla başlayacak ve iki gün sürecek konferansta, pilot olarak seçilen illerin valileri, milli eğitim müdürleri, öğretmenler, özel eğitim veren okulların yöneticileri ve öğrencilere proje anlatılacak, özel eğitim ve kaynaştırma eğitimi alanlarında uzman çeşitli üniversitelerden akademisyenler konuşacak.
ENGELSİZ OKUL MODELİ
ÖZEGEP kapsamında geliştirilen Engelsiz Okul Modeli, özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin eğitim ve kişisel gelişimini destekleyen, bütünleştirme sürecinde özel hayatın en erken dönemlerinden itibaren, toplumsal yaşama etkin ve üretken bireyler olarak katılımlarını sağlamaya yönelik bir model. Hak temelli bir yaklaşımla engellerin ortadan kaldırılarak tüm çocukların eğitime erişiminin artırılması için çalışan Engelsiz Okul Projesi ile engellerin ortadan kaldırılması halinde Türk eğitim sistemi, özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin hem okula hem de topluma daha etkin katılımını ve erişimini sağlamış olacak.
Özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin okul öncesi eğitimde, ilköğretimde ve mesleki eğitimde özel eğitime ihtiyaç duymayan akranları arasında eğitim görmek için daha fazla fırsata sahip olma, bütünleştirmeye dayalı eğitim alma haklarını destekleyen proje özel eğitime ihtiyaç duyan bireylere yönelik olumlu tutumu destekleyecek.
Ayrıca, özel eğitime ihtiyaç duyan bireylere çeşitlendirilmiş öğretim ve öğrenim süreçleri aracılığıyla etkin öğrenme ortamları sunarak, onların başarı düzeylerini artıran çalışma, ihtiyaçların giderilmesini destekleyen ve ayrımcı olmayan uygun değerlendirme süreçleri öneriyor.
CİHAN