Karkamış - Elbeyli sınır hattındaki gelişmeleri yerinde görmek amacıyla gittiğim Gaziantep’te Büyükşehir Belediyesi’nin kentin milli gelirdeki payını yükseltmek amacıyla ilginç bir uygulamaya başladığını öğrendim.
Konuyu şöyle açıklamak mümkün.
Gaziantep’in, Türkiye’nin sanayiinde önemli bir yeri var.
Anadolu Kaplanları adıyla yıllar önce başlatılan sanayileşme çabaları ve çalışmaları kapsamında, 5 ayrı organize sanayi bölgesi (OSB) faaliyet yürütüyor kentte.
Bu OSB’ler içinde ve OSB’ler dışında yaklaşık 900 firmanın uluslararası ticari faaliyetleri var. İthalat ve ihracat miktarı her geçen gün artıyor.
Uluslararası ticaret
Gaziantep’teki firmalar, bu ithalat ve ihracat işlemleri için kente en yakın liman olan Mersin Limanı’nı kullanıyorlar. Uluslararası ticaretin neredeyse tamamı Mersin Limanı üzerinden dönüyor.
Bu kapsamda, Gaziantep’li firmalar, yürürlükteki mevzuat kapsamında her iki işlem sırasında doğal olarak bazı harcamalar yapmak zorunda.
Harcamaların başında, ithalat ve ihracattaki gümrük vergisi ile birlikte, malların millileştirilmesi çerçevesinde Mersin Büyükşehir Belediyesi’ne yapılan ödeme geliyor.
Gaziantep’teki firmalar, tüm yıl boyunca yaptıkları ithalat ve ihracat işlemlerine yüklü miktarda bedel ödüyor.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, yaklaşık bir yıldır devam eden uygulamayla Mersin Büyükşehir Belediyesi’ne ödenen bu parayı kente kazandırıyor.
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’e bu konuyu sordum.
Referandumla ilgili siyasi çalışmalarını yürüten Şahin ile telefonla görüşme fırsatı buldum.
‘29. sıradaydık’
Şahin, öncelikle kentin milli gelirdeki payının artırılması amacıyla çeşitli olanakların değerlendirildiğine dikkati çekti.
“Seçilip göreve başladığımızda, ülkenin önemli bir ticari potansiyeli olan Gaziantep’in kişi başına düşen milli gelirdeki yerinin 29. sırada olduğunu gördük” diyerek söze başladı.
Kentte 5 OSB ve 900 şirket olmasına karşın milli gelirdeki yerinin Gaziantep’e uygun olmadığını belirten Şahin, milli gelirdeki payı artırmak için fırsatların değerlendirilmeye çalışıldığını vurguladı.
Bu kapsamda, Gaziantep’te ithalat ve ihracat yapan firmaların işlemleri sırasında ciddi miktarda gümrük harcaması yaptığını belirten Şahin, şöyle dedi:
4-5 milyonluk ek gelir
“Gaziantep firmaları, yaklaşık 6 milyar dolarlık ithalat ve ihracat yapıyor. Zorunlu olarak Mersin Limanı’nda yürütülen işlemler sırasında getirilen malların millileştirilmesi çerçevesinde Mersin Büyükşehir Belediyesi’ne gümrük mevzuatına göre ödemeler yapılıyor. Bu ödemeler, Mersin’in katma değerine katkı yapıyor. İller Bankası ve Maliye’den paralar, bu katkı nedeniyle Gaziantep yerine Mersin’e gidiyordu. Üretim Gaziantep’te, katma değer Gaziantep’e yansıması gerekirken, Mersin’e gidiyordu.
İki yıl önce Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı, Güm-Kart adıyla bir uygulama başlattı. İthalatçı ve ihracatçı firmalar bu kartı kullanarak işlem yapıyorlar. Biz, bu sistemi kullanarak Gaziantepli firmaların ödediği millileştirilme masraf bedellerini Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne döndürülmesini sağladık. 1.5 yılda 4-5 milyon liralık bir geliri Gaziantep’e döndürdük.”
Şahin, henüz istenilen rakamlara ulaşılamadığını belirtti.
Siyasetten sonra yerel yönetimde de tecrübe kazanan Şahin, “Sanayicilerimize anlattık, anlatıyoruz. Yapılan bu harcamanın Gaziantep’e yatırıma dönüşmesini istiyoruz. Sonuçta, ülke için katma değer üreten firmaların, kendi şehirleri Gaziantep’e katma değer yaratması güzel” dedi.
Suriye’de 2011’de başlayan iç savaş sonrasında yaşanan sürecin etkilediği en önemli kentlerin başında geliyor Gaziantep.
Altı yıldır kent, savaştan kaçan Suriyeli’lerin 2. vatanı oldu. Ancak, kentte devletin, özellikle belediyenin yatırımları devam ediyor. Bu ortamda, Mersin’den kente döndürülen para belediye bütçesine de ilaç oluyor.