Dünya Bankası Türkiye Direktörü Humberto Lopez, "Tedarik güvenliği yurt içinde ve yurt dışında çok önemli, enerji güvenliği cari denge açısından da kritik. Türkiye'nin 2053'e kadar sıfır karbon hedefi var. Rekabetçi olmak, talebi karşılamak, enerji güvenliğini sağlamak gerekiyor." dedi.
Anadolu Ajansı'nın (AA) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı himayesinde, "Ortak Gelecek, Ortak Hedefler" ana temasıyla düzenlediği İstanbul Energy Forum kapsamında "Enerji Dönüşümünün Finansmanı: Beklentiler ve Öncelikler" paneli yapıldı.
Dünya Bankası Türkiye Direktörü Humberto Lopez, TRT World Money Talks sunucusu Auskar Surbakti moderatörlüğünde düzenlenen panelde, Türkiye'nin enerji dönüşümünde gerçekleştireceği atılımlara dikkati çekti.
Lopez, Türkiye'deki ihracatçı şirketlerin rüzgar enerjisiyle canlı bir endüstri kurduklarını belirterek, devletin de yenilenebilir enerjiye gelecek yıllarda daha çok yatırım yapacağını söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın konuşmasında bahsettiği "tedarik güvenliği" konusuna atıfta bulunan Lopez, "Yurt içinde ve yurt dışında bu çok önemli, enerji güvenliği cari denge açısından da kritik. Türkiye'nin 2053'e kadar sıfır karbon hedefi var. Rekabetçi olmak, talebi karşılamak, enerji güvenliğini sağlamak gerekiyor." dedi.
Lopez, enerjide geçiş planına bakıldığında kamu ve özel sektörün el ele çalışması gerektiğinin altını çizdi.
"Verdiğimiz finansmanın 10 milyar avrosu ya yeşil dönüşüm ya da yenilenebilir enerjiyle ilgili"
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye Ülke Başkan Vekili Şule Topçu Kılıç, EBRD'nin 2009'dan beri Türkiye'de bulunduğunu belirterek, en büyük ülke operasyonlarının Türkiye'de olduğunu söyledi.
Kılıç, verdikleri finansmanın 10 milyar avrosunun ya yeşil dönüşüm ya da yenilenebilir enerjiyle ilgili olduğunu dile getirerek şunları ifade etti:
"2,6 milyar avrosunda 40 tane enerji sektörü projesi var, bunlara doğrudan finansman vermişiz. 2,8 milyar avrosunda ise Türk bankaları aracılığıyla yenilenebilir enerji desteklenmiş. Yeni ülke stratejimiz var, bu kısım da onaylandı, 5 yıllık. Türkiye'nin kendi hedefleri, yani iklim değişikliği, net sıfır hedeflerinde yenilenebilir enerji ve yeşil dönüşümünü biz de öncelik yaptık ülke stratejimiz olarak. Böylece her projeye, gereken her finansman, sektörün karbonsuzlaşması, yenilenebilir enerjinin kapasitesinin artırılması için biz varız, desteklemek için buradayız. Çok büyük yatırım ihtiyacı var. Bizim yaptığımız hem kendi finansmanımızı kullanmak hem de diğer özel sektör finansmanını, ticari bankaları harekete geçirmek."
"Yenilenebilir söz konusu olduğunda biz iklim hedeflerini dikkate alıyoruz"
Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Orta Doğu, Orta Asya, Türkiye'den sorumlu Altyapı ve Doğal Kaynaklar Bölge Müdürü Marieme Travaly de IFC'nin yenilenebilir enerji projelerinin finansmanında Orta Asya'da, Türkiye'de ve ötesinde önemli bir aktör olduğunu belirterek, bu pazarlarda enerji ihtiyacının hızlı arttığını söyledi.
Travaly, sürdürülebilir enerjiye geçiş konusunu hem bir fırsat hem de bir zorluk olarak görmek gerektiğini dile getirerek, "Türkiye'de mesela güneş kapasitesi çok. Yenilenebilir söz konusu olduğunda biz iklim hedeflerini dikkate alıyoruz. Ayrıca ihtiyaçları dikkate alıyoruz. Aynı yönden denge kurmaya çalışıyoruz. Türkiye, Orta Asya, Orta Doğu ve diğer yerlerde denge çok önemli. Enerjinin maliyetinin uygun olması, uygun maliyetli olması ekonomik istikrarı etkiliyor. Potansiyel olan ülkelerde enerji ithalatına bağımlılığı azaltmayı hedefliyoruz. Hem de karbon salımını azaltıyoruz." dedi.
Enerji Piyasaları İşletme AŞ Genel Müdürü Taha Meli Arvas da üreticilerin risklerini azaltmaya çalıştıklarını ifade etti.
Ham madde satın alımını finanse etmeye çalıştıklarını belirten Arvas, "Türevler satıyoruz. Mesela vadeli işlemler yapılıyor. Bankadan borç alınacağına, faiz ödeneceğine elektrik satılıyor. Böylece gereken emtiayı satın alabiliyorlar. Elektrik üretmek için gerekli şeyleri satın alabiliyorlar. Bir de biz yatırımcılara yardımcı olmaya çalışıyoruz." diye konuştu.
Sanayide karbonsuzlaşma için finansmanın acil artırılması çağrısı
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü Sanayi Programı Lideri Değer Saygın da sanayi sektöründe karbonsuzlaşma çabalarının kritik bir dönemde olduğuna işaret ederek, "Sektör, küresel karbon emisyonlarının yüzde 40'ını oluşturuyor ve bu nedenle iklim değişikliğiyle mücadelede kilit rol oynuyor." dedi.
Endüstrilerin karbonsuzlaştırılması için gereken yatırım ölçeğinin 2050'ye değin 8-10 kata kadar artırılması gerektiğini vurgulayan Saygın, mevcut finansman düzeyinin bu ihtiyacın çok gerisinde kaldığını belirtti.
Sanayi sektörüne yönelik mevcut destek programlarının genellikle düşük karbonlu teknolojilere, enerji verimliliği ve atık yönetimi gibi alanlara odaklandığını söyleyen Saygın, "Karbon yakalama ve hidrojen gibi daha riskli ve yüksek sermaye gerektiren teknolojiler ise yeterince desteklenmiyor. Bu alanlara daha fazla odaklanılmalı." değerlendirmesinde bulundu.
AA