NCTS GÜMRÜKLERİ KEVGİRE ÇEVİRMESİN!
İŞTE BELGELERDEKİ SAAT VURGUNU
MÜŞAVİRLİK SINAVINDA İLGİNÇ SORULAR
-BİZİM BÜROKRATIN SAVCISI-
Gümrüklerde olanı biteni yazmaya çalışıyorum size. Bazen iyiyi bazen de kötüyü. Biliyorsunuz ki haftada bir yazıyorum. Haftalık köşe yazımın, ne size ne de bana yeterli gelmediğini de çok iyi biliyorum. Gönül ister ki, aynı gazetelerde olduğu gibi her gün yeni bir yazıyla çıkayım karşınıza.. Oda olur inşallah. Olanı biteni hem siz görün, hem de yetkililer görsün. Peki! Her gün yazı yazacak kadar ‘sorun, olay, başarı veya başarısızlık var mı gümrüklerimizde?’ diye soracak olursanız, işte size buna güzel bir örnek bu haftaki köşe yazımın konusu NCTS.
NCTS yani Ortak Transit Sistemi uygulaması. Tam incelenmesi gereken üzerinde önemli durulması icap eden bir uygulama. Aslında ticaret erbabına kolaylık için yüce devletin çıkardığı gümrüklerde kolaylık uygulaması NCTS. Peki! Bu uygulama hep iyi niyetli mi kullanılıyor? Hah işte şimdi ona bakacağız bu yazımda.. Buyurun başlayalım.
Gümrüklerde NCTS uygulamasına aslında 1,5 yıl önce başlandı. Sistemin amacı transit beyannamesi ile ilgili verilen teminatın ve tanınan basitleştirmelerin sisteme üye olan tüm ülkelerde geçerli olup, bu vesileyle transit eşyanın işlemlerinin hızlandırılması ve basitleştirilmesidir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, amacı ticaret erbabının zaman ve maliyet kayıplarının önüne geçilmesi, gümrüklerdeki iş yükünün azaltılmasıdır. Ama dedik ya bu uygulamayı namusluca, dürüstçe, adam gibi kullanan işadamlarımız da var ancak dalavere yapmak için kullananlar da var. Örnek mi istersiniz örnek çoook.
İŞTE SİZE BİR ÖRNEK:
Ambarlı Gümrüğü’nden A… hediyelik eşya firmasına ait 403 kap, bin 203 adet çanta NCTS sisteminden Halkalı Gümrüğü’ne sevk edilir. Çantalarla ilgili olarak anılan gümrüğün denetimindeki Ö… adlı antrepoda, 27.02.2014 gün ve 30357 no ile beyannamesi açılır. Ve gizemli çantaların tereyağından kıl çeker gibi işlemleri tamamlanır. Bunu gören firma yetkilileri, Ambarlı sahasındaki 2. konteynırın işlemlerini hemen başlatırlar. Ve 14-TR 34310000109123-27.02.2014 sayı tarihte tescil onayı NCTS ile transit olarak Halkalı Gümrüğü’ne 600 kap bavul setini götüreceklerini beyan ederler. Tam konteynır Ambarlı Gümrüğü’nü terk edeceği sıra gümrüğe yapılan ihbar üzerine bahse konu konteynır 2. muayeneye alınarak tam tespitine geçilir. Konteynırda beyan harici 63106 adet markalı saat çıkar. Nasıl örnek ama…
UZAK DOĞU ÜLKELERİNE DİKKAT!
Bu konuyla ilgili birçok mail, telefon, faks alıyorum. Bu faks, telefon ve maillerden edindiğim izlenime göre; bu saatlerin tamamı sipariş üzerine getirilmiş! Bunu konteynırın içindeki ambalajlardan da kolayca anlamak mümkündür. Sayın yetkililer veya ilgililer verdiğim örneği de dikkate alacak olursanız; NCTS sistemi ile kötü niyetli kişiler inanın gümrükleri delil deşik ediyor. Ya da ben bu yazıyı hazırlarken sizler de çaylarınızı yudumlarken şuan dahi ediyorlardır bile. Bakın özellikle Tayvan, Çin, Malezya gibi uzak doğu ülkelerinden gelen eşyaların başka eşya adı altında beyan edilerek transit olarak antrepolara götürüldüğü, beyan harici eşyanın da yolda indirilip temiz eşya ile gümrük işlemlerinin başlatıldığına dair çok sayıda duyum alıyorum. Ambarlı Gümrüğü’nde ele geçirilen saatlerin bulunduğu konteynırın gümrüğe verdiği beyannamedeki 6 bin 104 kg. eşyanın gümrük hesabının da irdelenmesi gerekiyor. Nasıl mı bakın onu da belgelerle açıklayayım.
İŞTE BELGELERDEKİ SAAT VURGUNU
CIF: 42.728-Dolar GV: 2.222-Dolar EMY: 15.260-Dolar KDV:4.817-Dolar Toplam ödenecek vergiler: 22.230-Dolar
Yukarıdaki rakamlar diyor ki; “TRANSİT NCTS BELGESİNDEKİ TEMİNAT BU RAKAMLA ÖRTÜŞMEMEKTEDİR”
Bunun dışında, ithalat aşamasındaki risk kontrolü eşyanın Gümrük Vergileri yatırıldıktan sonra bilgisayar sisteminde belirtilmektedir. Yani gümrük vergileri yatırılıp sonrasında İTKİB tarafından eşyadan numune alındıktan sonra ithalat tamamlanabilir. Bu aşama tamamlanmadan gümrükten antrepodan çekilemez. Eğer eşyada fazla çıkan 201 kap antrepoya boşalma aşamasında alınamazsa görülebilme riski taşır. Herkesin malumudur ki, bu tip işler Ambarlı ve Halkalı Gümrüğü’nden birilerinin yardımı olmadan asla ve asla yapılamaz. İyi ki ikinci konteynır yakalanmış yoksa bu sefer haliniz perişan olacaktı. Neden derseniz işittiğim kadarıyla dışarıda konteynırı polis bekliyormuş. Bu çarkın içinde olanlara sesleniyorum: ‘Aklınızı başınıza toplayın. Unutmayın ki, polis her zaman şartlar ne olursa olsun daima görevi başında. Şunun da altını çizmek istiyorum. Gümrük Muhafaza Kaçakçılık İstihbarat birimi İstanbul’da yeni yapılanma içinde. Göreceksiniz ki bu yapılanma bittiği zaman bu birim yaptığı işlerle adından sıkça bahsettirecek.
Şu Bizim Müşavirlik Sınavı
Gümrük müşavirlik sınavı bitti ama yakınmalar halen devam ediyor. Yakınmaların önemli bölümünü sınav soruları oluşturuyor. Örneğin; soruların birinde ‘tarife mevzuatına göre ince hayvan kılı hangi hayvandan elde edilemez?’ diye soruluyor. Seçenekler ise katır, yak ve keçi. Diğer bir soru ise, bedelsiz oto ithalatında amortisman oranlarının ezbere bilinmesi ki gümrük müşaviri mesleğinde çoğu gümrük müşavirinin mesleği boyunca bedelsiz ithalat bile yapmadığı da bir gerçektir. Doğal olarak mevzuat geniş, soru sayısı sınırlı olursa bilginin yanında takdir edersiniz ki şansta gerekiyor. Bu sınavla ilgili önümüzdeki günlerde de çeşitli yakınmaları gündeme getirmeye devam edeceğim.
BAŞKANLARA ELEŞTİRİLER
Birde okuyucularımdan aldığım gümrük müşavir derneklerinin başkanlarıyla ilgili eleştirilere bakalım; 1-) Oda olalım seçim zamanlarında hatırlanır ama seçildikten sonra bakanlığı kızdırmamak için kimse üstüne gitmez ve bakanlığı karşısına almaz 2-) Bizim fiyat sorunumuz var deriz tüm uygulamalar Kanunda minimum fiyatın gümrük müşavirleri derneklerince belirleneceği ve Bakanlık makamınca onaylanacağı açık açık yer almasına rağmen her sene Bakanlık genelge ile bize dikte eder ama başkanlar beş yıldır bu işleri çözecekler halen bu sene bakanlık bize işlem başına 1 lira 2 lira olmak üzere ortalama yüzde 7 zam yaptı. Yeniden derleme oranları ise, yüzde 15 civarında yani günden güne eriyoruz. Bizler hep ayakta kalmak için iş eklemek zorundayız. Çünkü personelimizi bizler yüzde 7 zamla elimizde tutamayız. 3-) Haklı haksız meslek erbabında disiplin cezaları orantısız uygulanıyor, kime ne ceza vereceklerinin bir standardı yok kişisel uygulanıyoruz diyoruz. Oda olmadan düzeltemeyiz diyerek çıkıveriyorlar. 4-) Gümrük müşavirinin müdahil olduğu davalara müdahil olun, bir emekli gümrük müfettişin verdiği görüş kadar bile görüş bildiremez misiniz diyoruz. Bildiremiyorlar yapamıyorlar görevleri değil yetkileri yok.5-) Disiplin heyetlerine bizden birisi bulunsun diyoruz dinlemiyorlar bile biraz olsun heyete bazı bilgileri doğru aktarabilir diyoruz nafile 6-) Derneklerin mevzuat danışmanlığı hukuk danışmanlığı ise hep beklenip kavuşamadığımız hizmetler.
SAYGIMIZ SONSUZ
Gümrük müşavirleri bana gönderdikleri maillerin sonunu da şöyle bitirmişler ve onu da sizlerle paylaşayım: ‘Dernek başkanlarımızı insan olarak tabiî ki seviyoruz. İnsan olarak bir üstat olarak her zaman saygımız sonsuzdur ancak biz gümrük müşavirleri ticaretin kilit taşı gümrüğün sahadaki uygulamalarının baş aktörü mevzuatın doğru lanse edilmesi mükelleflerin doğru yönlendirilmesi ve yasal ticaretin uygulayıcısı olma noktasındaki merkez elemanlarıyız. Bu amirlerin artık silkelenerek ufak hesaplardan kurtulması gerekir. Gümrük müşavirleri, 1615 sayılı yasanın çıktığı 1932 yılından beri geçici maddelerle cezalandırılıyor ve eziliyor. Bu suç sadece bakanlığın değil, Başkanımızın Yöneticilerimizin ve ne istediğini bilmeyen biz gümrük müşavirlerinin. Ben tekrar buradan seslenmek istiyorum; biz oda olmadan bu sorunları asla çözemeyiz.
Bu sorunlarla ilgili söyleyecek sözü olan gümrük müşavirleri dernek başkanlarına köşemin açık olduğunu duyururum.
YAZARIN NOTLARI
1-) Gümrüğün sakıncalı piyadesi üstelikte üst düzey bir yöneticisi, 17 Aralık operasyonunun savcılarından biriyle çok sıkı fıkıymış. Üstelik bu yönetici gittiği her yerde (kendisine ne yararı varsa) bu ilişkiyi ballandıra ballandıra anlatıyormuş. İnanmayanlara da pat diye cep telefonunu açıp, kendisiyle o savcılardan birinin fotoğraflarını gösteriyormuş. Gümrükte paralel yapı yok diyor ya bazıları ee şimdi bu bürokrata ne demeli! Bu bürokrat paralel değil mi yani.. Kim mi bu bürokrat? Dolaşıverin koridorları sorun iki üç kişiye hemen size söylesinler. Yine mi bulamadınız işte size ufak bir tüyo; bu bürokratın en büyük marifetlerinden biri de ‘herkesin telefonunu dinlerim ben’ diyen biriymiş…
2-) Halkalı Gümrüğü’ne bağlı Basın Express yolundaki Antrepolarda hep aynı kişiler mi çalışacak yakın tarihte gümrük muhafaza kaçakçılık şubesinin operasyonundan kimse ders çıkarmamış anlaşılan!.. Birde Ambarlı AHL Kargo Gümrük Müdürleri değişikliğine gidilmesine rağmen, burada yapılmaması manidar. Bundan sonraki yazılarımda bu konuya değineceğim.
3-) Ege Gümrük Ticaret Bölge Müdürlüğü Kaçakçılık İstihbarat Gümrük Muhafaza Müdürlüğü ekiplerinin ve Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü Kaçakçılık Şubesi’nin ortaya çıkardığı tam6 MİLYONLUK akaryakıt kaçakçılığından dolayı tüm emeği geçenleri buradan ayrıca kutlarım.