Akaryakıt vurguncuları kendilerine yeni bir yol buldu. Hükümetin şirketlere kolaylık için başlattığı gümrüklerde VIP sistemini kullanan vurguncular, binlerce ton akaryakıtı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ödemeden ülkeye soktu. Maliye Bakanlığı ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun yaptığı denetimlerde düşük teminat oranıyla Türkiye'ye akaryakıt sokan şirketlerin litre başına 2 TL olan ÖTV'yi devlete ödemeden, kendi ceplerine indirdikleri, sonra piyasadan kayboldukları tespit edildi. İki kurum, yapılan ithalatı incelemeye aldı.
2011'DE YASALAŞTI!
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 2011'e kadar gümrüklerde, akaryakıt ithalat eden şirketlerden ürünün ÖTV miktarı kadar teminat talep ediliyordu. ÖTV yatırıldığında teminat mektubu şirketlere iade ediliyordu. 2011'de yasalaşan düzenlemeyle şirketlerin gümrüklerden geçişlerini kolaylaştırmak amacıyla sadece "250 bin euro" teminat gösterilmesi kararlaştırıldı. Hükümetin ihracatçı ve ithalatçıların işini kolaylaştırmak ve gümrükteki bürokrasiyi azaltmak için getirdiği bu sistem, ÖTV hırsızları için yeni bir kapı oldu. Gümrükte düşük teminat ödeyerek, Türkiye'ye yüksek düzeyde ürün ithalatı yapabilen şirketler, limanlara indirdiği malı 'ulusal marker' alarak yasallaştırdı. Malı piyasaya sürdü ancak ÖTV'sini ödemeden piyasadan kayboldu.
SIKI DENETİM
Gümrüklerdeki ÖTV vurgununa yönelik ihbarları değerlendiren Vergi Denetim Kurulu (VDK) kapsamlı bir incelemeye hazırlanıyor. Vergi kaybını en aza indirmek amacıyla VDK, özel bir ekiple akaryakıt ithalatını sıkı denetime tabi tutacak. Edinilen bilgilere göre VDK'nın 2013'te bulduğu matrah farkıyla kestiği cezaların önemli bir bölümü 10 numara yağ, jet yakıtı ve diğer kaçak akaryakıt kalemlerinden oluşuyor.
TEMİNAT 5 MİLYON EUROYA ÇIKTI!..
Usulsüzlük tespitleri üzerine Gümrük Bakanlığı, bu yıl teminat miktarını 5 milyon euroya yükseltti. Bunun bile sistemdeki suistimalin önüne geçemediğini aktaran kaynaklar, "Kaçakçılar çok palazlandı. Bir kalemde 5 milyon euroyu yakmayı göze alacak hale geldiler" diye konuştu.
2.1 TL TATLI KÂR
EPDK, 2013 Ekim ayı Petrol Piyasası Raporu'na göre ortalama 4.89 TL'ye sayılan Kurşunsuz 95 Oktan benzinin 2.17 TL'lik kısmını ÖTV oluşturuyor. Akaryakıtta toplam dağıtıcı bayi kâr marjının 41 kuruş olduğu gözönüne alındığında kaçakçıların kârının büyüklüğü ortaya çıkıyor. EPDK raporuna göre motorinin ÖTV'si 1.5 TL.
50 MİLYON $'LIK ÜRÜN GETİRİYOR
Bir akaryakıt dağıtım şirketi genel müdürü piyasada yasal olarak alınan maldan, litrede 60 kuruş daha ucuz ürün satıldığını belirterek, "Bize yağmur gibi mal teklifi geliyor. Bu mallar Türkiye'ye yasal olarak girmiş. Yasal denetim yapılsa bile yakıtın yasa dışı olduğu tespit edilemez. Biz bu fiyata alıp satarsak büyük kâr elde ederiz" diye konuştu. Üst düzey bir enerji yetkilisi de sadece 10 bayisi olan bir şirketin tek kalemde 50 milyon dolarlık akaryakıt getirdiğini belirterek, "Açıkça düzenleme suistimal ediliyor" değerlendirmesini yaptı.
YAKITA BİTKİSEL YAĞ
EPDK'nın Resmi Gazete'de yayımlanan bir başka cezası da ilgi çekti. Buna göre Konya Gümrük Muhafaza Müdürlüğü personelince gerçekleştirilen denetimde, bir şirketin madeni yağ ve akaryakıt ürünleri üretiminde bitkisel yağ kullanıldığı tespit edildi. Denetim sonrası EPDK tarafından şirkete 308 bin TL ceza kesildi. Soruşturma devam ediyor.. (sabah)