NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye temaslarını Anadolu Ajansı (AA) muhabirine değerlendirdi.
NATO'nun Irak'taki eğitim misyonu hakkında yaptığı görüşmeye değinen Stoltenberg, Türkiye'nin eğitim misyonuna güçlü desteğini ifade ettiğini belirtti. Şu anda planlama sürecinde olduklarını dile getiren Stoltenberg, şu bilgileri verdi:
"Irak'taki eğitim misyonunu umarım temmuzdaki NATO Zirvesinde başlatabileceğiz. Ayrıntılar henüz kararlaştırılmadı. Şu anda Iraklı subayların ve askerlerin eğitilmesini sağlayacak bir eğitim misyonu üzerinde çalışıyoruz. Yapılmak istenen askeri okullar ve akademiler kurulmasıyla Irak'ın kendi kendine yardım edebilmesi için eğitimcilerin eğitilmesi. Bunun yanında kendi savunma ve güvenlik kurumlarını oluşturmalarına yardımcı olmak istiyoruz. Henüz karar verilmiş bir şey yok. Irak ile bunun üzerinde çalışmalarımız sürüyor. Türkiye devam eden çalışmalara destek vereceğini bildirdi. Türkiye'nin aynı zamanda eğitimciler ve personelle katkıda bulunmak istemesini de memnuniyetle karşılıyoruz."
Stoltenberg, Türkiye'nin bölgede özel bir rolü bulunduğunu, bölgeyi iyi tanıdığını söyledi. Türkiye'nin ayrıca daha önce de Bağdat hükümeti ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile yakın çalışma içinde olduğunu hatırlatan Stoltenberg, "Bütün bunlar Türkiye'ye NATO eğitim misyonunda faydalı olacak tecrübe ve bilgi sağlıyor." diye konuştu.
Yerel güçleri eğitmenin NATO'nun sahip olduğu en iyi araçlardan biri olduğunu vurgulayan Stoltenberg, "Önleme, müdahaleden daha iyidir. Biz sadece savaşı değil, barışı da kazanmalıyız." ifadesini kullandı.
Stoltenberg, şunları dile getirdi:
"DEAŞ ya da tüm terör örgütlerinin geri gelmesini ve Irak'ın istikrarını tehdit etmesini önlemeliyiz. Eğitim misyonu ve kapasite artırımı işte tam da bu nedenle önem taşıyor. Iraklılar, DEAŞ'ın geri gelmesini kendileri önlemeli ve kendileri terörle mücadele edebilmeli. Irak'ın terörle mücadele edebilmesi bizim çıkarımıza. Komşularımız ne kadar istikrarlı olursa biz de o kadar güvende oluruz. Irak, Afganistan, Bosna ya da Libya gibi NATO'nun operasyon yaptığı yerlerden çıkardığımız ders şu. NATO muharebe harekatı düzenlemeye hazır olmalı ama uzun vadede yerel güçlerin kendi ülkelerini savunması yabancı askerin gelip bunu yapmaya çalışmasından daha etkili ve sürdürülebilir. Ben şuna içtenlikle inanıyorum. Yerel güçleri eğitmek teröre karşı elimizdeki en iyi araç."
Türkiye VJTF'den sorumlu olacak
Türkiye'nin onlarca yıldır ittifakın parçası olduğunu hatırlatan Stoltenberg, Türkiye'nin Soğuk Savaş sırasında Sovyetler Birliğinin caydırılmasında anahtar ülke olduğunu, Soğuk Savaş sonrasında da NATO sınırlarının ötesinde istikrarın sağlanması ve krizlerin yönetilmesinde önemli roller oynadığını vurguladı.
Stoltenberg, NATO'nun sınırlarının ötesine istikrar götürebilmesi ve terörle mücadeleye devam edebilmesi gerektiğini söyledi. Aynı zamanda Avrupa'da toplu savunmanın güçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Stoltenberg, Türkiye'nin önemli bir sorumluluk daha üstleneceğini aktardı.
Stoltenberg, "Türkiye, birkaç yıl içinde NATO'nun çok kısa sürelerde görevlendirmesine hazır olacak Çok Yüksek Hazırlık Seviyeli Müşterek Görev Gücü'nden (VJTF) sorumlu olacak. Bunu da memnuniyetle karşılıyoruz. Bu bizim daha belirsiz ve öngörülemeyen durumlara karşı adaptasyonumuzun bir parçası." diye konuştu.
VJTF'nin, 2014 Galler Zirvesinden sonra Rusya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'dan gelebilecek risklere ve tehditlere karşı kabiliyetlerinin geliştirilmesi kararlaştırılan NATO Mukabele Kuvveti (NRF) bünyesinde kurulmasına karar verilmişti.
VJTF'nin yaklaşık 5 bin askerden oluşan çok uluslu bir birlik olması, hava, deniz ve özel kuvvetlerce desteklenen 5 tabur içermesi planlanıyor. Tam olarak operasyonel hale geldiğinde VJTF'nin büyük krizler oluşması durumunda hızlı takviye görevi görecek iki ek birlik tarafından desteklenmesi öngörülüyor.
VJTF etkin hale geldiğinde henüz kriz başlamadan ilk uyarı veya belirtilerden hemen sonra olası tehditlere karşı caydırıcı bir güç olarak görev yapacak.
Türkiye'ye katkılar
Türkiye'nin NATO'ya katkıları gibi NATO'nun da Türkiye'ye katkıları olduğunu belirten Stoltenberg, bunlara örnek olarak AWACS izleme uçağının Konya'da bulunmasını, NATO gemilerinin Türkiye'de daha fazla liman ziyareti ve tatbikatlar yapmasını, ayrıca istihbarat, keşif ve gözetleme faaliyetlerini gösterdi.
İtalya ve İspanya'nın gönderdiği hava savunma bataryalarının Türkiye'de konuşlu olduğunu hatırlatan Stoltenberg, "Bunlar Türkiye'ye yapılmış önemli katkılar. Ayrıca yıllardır Türkiye'ye devam eden destekler bulunuyor. Yıllar içinde milyarlarca dolarlık radar, havaalanı, iletişim sistemleri gibi altyapı yatırımları oldu." dedi.
Suriye'de NATO mevcudiyeti planı yok
Stoltenberg, NATO'nun Suriye krizindeki duruşu hakkında ise şunları söyledi:
"Şu ana kadar Suriye'nin kuzeyinde NATO mevcudiyeti için talep ya da plan yok. NATO Türkiye'de bulunuyor ve Türkiye'ye keşif, hava savunması, artırılan deniz mevcudiyeti ve tatbikatlarla destek veriyor. Ama değişik nedenlerden dolayı Suriye'de NATO mevcudiyeti için bir plan bulunmuyor. Bu nedenlerden biri de Suriye'de çatışmanın zaten çok karmaşık olması. NATO'nun burada bulunması da sorunun çözümüne yardımcı olmayacaktır."
AA