‘TÜRKİYE’ AVRUPA'NIN ÇÖP TOPLAMA TESİSİ DEĞİLDİR BEYLER!..

Aykut Onur KALAYCI

‘TÜRKİYE’ AVRUPA'NIN ÇÖP TOPLAMA TESİSİ DEĞİLDİR BEYLER!..

 

 

ÇÖP SORUNU ASLINDA ÇOCUKLARIMIZIN SORUNU

 

 

ÇÖP SORUNU, YAŞAMIMIZI TEHDİT EDER BOYUTTA!

 

Avrupa'dan Türkiye'ye gönderilen tonlarca çöpü bu köşeden işlemiş ayrıntılı detaylar vermiştik. Ancak gelin görün ki, çöp sorunu giderek büyüyor, sorun da çözülecek gibi görünmüyor. Çünkü birileri ısrarla yabancının çöpünü Türkiye'ye getirmekte kararlı gibi görünüyor.

 

Bu yazımızın konusu da yaşamımızı direkt olarak ilgilendiren, çocuklarımızın geleceğini karartacak olan çöp sorunu. Yine rakamlarla, bilgi, belge ve yaptığım araştırmalar ışığında yazımı yazmak istiyorum.

 

ATIKLARIN YARISI TÜRKİYE'YE

 

AB ülkeleri 2021 yılında Türkiye'ye 14.7 milyon ton katı atık gönderdi.

Euronews 25.05.2022 Belçika haberinde AB toplam katı atıklarının yarısını 2021 yılında Türkiye'ye göndermiş AB'de birlik üye ülkelerinde toplam 33 milyon tonluk atığın 14.7 milyon tonu Türkiye'ye gönderilmiş. 2004 ile 2021 yılı karşılaştırıldığında 3 kattan fazla artış olmuş. AB kurumu Eurostat'ın 2021 yılı verilerinde Türkiye 14.7; Hindistan 2,4; Mısır 1,9; İsviçre 1,7; İngiltere 1,5; Norveç 1,4; Pakistan 1,3; Endonezya1,1; Amerika0,9; Fas 0,6; milyon ton olarak gerçekleşen atık işlemleri rakamlarıdır.

 

İLK SIRA DEMİR-METAL

 

Görüldüğü üzere, kendinden sonraki 9 ülkenin toplamından fazla ithalat yapılmıştır. Katı atıkların cinsine bakıldığında % 59 ile demir metal atıklar ilk sırada yer almaktadır. Oda 13,1 milyon tona ulaşmıştır. Kâğıt atıkta 0,4 milyon ton kadar atık 2021 yılında AB’den ülkemize gönderilmiştir. AB’den 106 bin ton 2021 yılında en çok atık ithal edilmiştir.

 

GENELGE NE DİYOR?

 

Gelelim Çevre Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığı izin ve lisans değişikliği Daire Başkanlığı’nın 20.12.2022 tarihli 2022/19 sayılı genelgeye konu Atık İthalatı uygulamaları genelgesine..

 

Atık ithalatı uygunluk belgesi nasıl alınabilecek, nasıl teminat yatırılacak, nasıl rapor düzenlenecek, sevkiyat nasıl yapılacak, uygunsuz atık nedir devir olur mu, plastik tesislerinde arıtma ve ısıl işlem tesisi gerekliliği, geri dönüşüm sonucu oluşan üründe akredite raporlama, Serbest Bölge’de dönüşüm nasıl olur, uygun bulunan taşımalarda araçların takipleri nasıl olur, en önemlisi kapasitesi ve makine ekipmanı olmayan firmaların ya da yetersiz olan kapasitesi uygun olmayanların nasıl işlem yapacakları yeni akıllarına gelmiştir.

 

2004-2022 yılları arası Çevre Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığı Daire Başkanlığı 18 yıl boyunca elini taşın altına sokmamış, Gümrük personelinin gümrük mevzuatı ve diğer ulusal mevzuata dayanarak tespit ettiği onlarca aykırılık, olumsuzluk ve sahte belge işlemleri ortaya çıkarmıştır.

 

Bu cansiperane çalışmalar sonucu anılan Çevre Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığı Daire Başkanlığı 30.12.2022'de düzenleme yapmaya mecbur kalmış, limanlarda tıkanan AB atıkları uygun bir takip sistemi içine sokulmaya çalışılmıştır. Fakat bu işlem genelge ile yapılmaya çalışılması ilginçtir.

 

Takibi yapacak Bakanlık personeli ve ilgili firmalar kapasiteleri nelerdir. En ilginci atık yakarak varlığını sürdürmeye çalışan çimento fabrikaları Çukurova’da tarlalara boca edilen atıkların halkımıza izlettirilen vakalardır.

 

GEÇMİŞ YAZILARIM GERÇEĞİ ANLATIYOR

 

“Ülkeyi Çöpe Batırmayalım Beyler” (1 Mayıs 2022), “Çöpü Biraz Daha Açalım” (11 Mayıs 2022) ve “Avrupa Çöpünü Türkiye Atıyor” (1 Haziran 2022) tarihli yazılarım tekrar gözden geçirilerek ne demek istediğim daha iyi anlaşılır.

 

KONUYLA İLGİLİ EN ÇARPICI OPERASYON İSKENDERUN’DAN GELDİ

 

Ülkemize sokulmak istenen gümrüğe beyanı çinko olarak belirtilen yetkilerinin araştırması neticesinde 3.800 Ton tehlikeli atık (BACA KÜLÜ) tespit edilen eşya yakalanmıştır.  Kamyon cinsinden takriben 160 Tır atık yakalanmıştır. Yasal takibat devam etmektedir. Bu operasyonu gerçekleştiren Doğu Akdeniz Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü Kaçakçılık İstihbarat Gümrük Muhafaza Müdürlüğü Ekiplerini canı gönülden kutlarım.

 

MEVZUAT ARTIŞA NEDEN OLUYOR

 

Görüldüğü üzere 2004 yılından 30 Aralık 2022 tarihli genelgeye kadar 18 yılda atık ithalatımız 3 kattan fazla artışına ÇŞİD Bakanlığı mevzuatı yol açmıştır.. Yeni genelge ile yakalama 13 günde gerçekleşmiştir..

 

Gümrük personeli bu tür işlemleri sadece beyanları aşamasında değerlendirebilmekte. Serbest dolaşma giriş işlemlerinden sonra atıklar takip edilememektedir. Firmaların çalışmaları doğru işlemler yapıp yapmadığı ürünleri işleyip işleyemediği, kalıntıları dönüştürüp dönüştüremedikleri, ÇSİD Bakanlığı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Maliye Bakanlığı atık ithalatı ile kendi görev alanına giren hiçbir durumu değerlendirmemektedir. Saldım çayıra mevlam kayıra; kervan yolda dizilir; atasözü ve sloganları ile hareket etmelerinden dolayı 2004-2022 arası 4 kata yakın atık ithalini arttırmıştır. Ülkemizin topluma ödeteceği bedel üç Bakanlığın belirsizdir.

 

AÇIK SÖYLÜYORUM...ÖNLEMLER YETERSİZ


Sadece Gümrük personeli ile ithalat anında denetim ve önlemler yetersizdir. Üç bakanlık atık ithalini seyretmemelidir. Gelişmiş ülkeler, ülkelerinde biriken atıkları üçüncü ülkelere ihraç edebilmek için kendi ülkelerindeki firmalara maktu atık başına değişen miktarda sübvanse vermektedir. Atık ihracı için alınan sübvanseler atık ihracını kârlı hale getirmektedir. Kendi ülkeleri için bizim ülkemizde 4 katına yakın atık ithali bir başka sebebi de karşı ülkeden ödenen sübvanselerdir. Neden atık dahilde işleme yapıp ihraç etmiyoruz. Neden kendi atıklarımızı ihraç etmiyoruz. Başka ülkeler bizim ihraç edeceğimiz atıkları neden hiç talep etmemektedir. Atıkta da ihracat rekorları kıralım.

 

BAKIN EURONEWS NE DİYOR?

 

06.01.2023 Euronews haberine göre;

İspanya'da sokak ve plajlardaki sigara izmaritlerini, tütün ve sigara firmalarının toplamakla yükümlü kılındığını yayınlamıştır. En doğru uygulamayı yapmışlardır. Kim atığı üretiyorsa o temizlemeli mantığı ile ilk defa hareket edilmeye başlanmıştır. Üreticiler tersine lojistiği de planlamalıdır. Atıklar üreticiler tarafından tersine lojistik ile dönüştürülmelidir. Ülkemiz aynı durumu Brezilya’nın hurda uçak gemisi sökümünde de yaşayacaktı. Şu anda Brezilya uçak gemisi kendi ülkesine bile alınmamaktadır. Neredeyse yanlışlık oldu deyip ülkemizde gemi ile hurda ve atık depolayıp ülkemizi kirletecektik. Hurda gemilerde de üretici firma ve ülkeler tersine lojistik yapıp ekonomik ömrünü tamamlamış gemileri dönüştürmeli diğer ülkelere atık olarak ihraç edilmemelidir. Ülkemizde atık hurda gemileri dönüştürme işini bırakmalıdır. Gemiler nerede hangi firmalar üretiyor ise orada tersine lojistik ile dönüştürülmelidir. AB atıkları yetmiyormuş gibi birde Brezilya atığı ithal etmeye çalıştık.

 

Uçan, kaçan, yüzen bütün atıklar ülkemize yönlenmesini durdurmalıyız. Yoksa çevremiz bize, çocuklarımıza kalmayacak.

 

…Tüm okuyucularıma temiz bir Türkiye, temiz bir Dünya diliyorum...

 

-YAZARDAN SICAK NOT-

KURAN'I KERİM'İ SİZİN DE TANRINIZ GÖNDERMEDİ Mİ?

İsveç'te hem de devletin gözetimi altında iğrenç bir eylem yaşandı. Hristiyan’ın da, Yahudi’nin de kısacası tüm inananların tek tanrısı olan Yüce Allah'ın Müslümanlara kılavuz olarak gönderdiği Kuran-ı Kerim yakıldı.

Etki Haber olarak bu olayı lanetle kınıyoruz. Güya modern, batılı olan İsveç'i akla davet diyoruz.

‘ETKİ HABER AİLESİ’