Eyyubiler döneminde bünyesindeki bir milyondan fazla kitapla dünyanın en büyük ilim ve araştırma merkezi olan Diyarbakır Zinciriye Medresesi’nin restorasyonu tamamlandı. Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilen tarihi medresenin bundan sonra hangi amaçla kullanılacağı ise henüz netlik kazanmadı.
Diyarbakır’ın Sur ilçesi Ulu Camii’nin yanında yer alan ve Eyyubiler tarafından 1198 yılında inşa edilen Zinciriye Medresesi, tarihi yapısıyla görenleri adeta büyülüyor. 2 yıl önce restorasyona alınan medresedeki çalışmalar tamamlandı. Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen, tarihi medresenin 1 milyon 236 bin TL harcanarak aslına uygun hale getirildiğini söyledi. Zinciriye Medresesi’nin Birinci Dünya Savaşı'na kadar asıl işlevinde kullanıldığını anlatan Evsen, daha sonra müzeye dönüştürüldüğünü belirtti. 1934 yılından sonra işlevsiz hale getirilen medrese yıllarca metruk halde bırakıldı. Medresenin restorasyonu için 2008 yılında hazırlanan proje, koruma kurulu tarafından onaylanınca, 2010 yılında restorasyon için ihale süreci başladı.
Restorasyonun kapsamında yapıya zarar veren tüm eklenti ve beton bölümlerin kaldırıldığını kaydeden Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen, medresede gerekli görülen tüm bölümlerde kazı çalışmasının yapıldığını dile getirdi. Evsen, “Yıkılmış bölümler orijinal hale getirildi. Yazıtlara ve bezemelere bakım yapılmış, temizleme sonrası koruyucularla yıpranmaları engellenmiştir. Ayrıca gövdeler için konservasyon çalışmaları yapılmıştır. Yapının içinde yer alan çimento sıvalar raspa edilerek horasan harcıyla yeniden derzlenmiş, yapının güçlendirme çalışmaları tamamlanmıştır. Üst çatı örtüsü tümüyle yenilenmiş, elektrik tesisatı çağın koşullarına uygun tarihi dokuya vermeyecek şekilde yapılmıştır.” dedi.
EL EZHER, ZİNCİRİYE’DEN GÖNDERİLEN KİTAPLARLA KURULDU!
Zinciriye Medresesi tarih boyunca bölgenin en önemli ilim ve araştırma merkezi oldu. Asırlarca ilim ve irfan dağıtan medrese, Mısır’daki El Ezher Üniversitesi’nin kurulmasına kaynaklık etti. Bilim adamları, Eyyubi Devleti’nin kurucusu Selahaddin-i Eyyubi Diyarbakır’a geldiğinde Zinciriye Medresesi’nde 1 milyon 40 bin kitap olduğunu belirtiyor. İlim adamları, “Selahaddin-i Eyyubi’nin emriyle buradaki bazı kitaplar 70 deve ile Kahire’ye götürüldü. Taşınan kitaplarla El Ezher Üniversitesi’nin temeli atıldı.” diyor.
Zinciriye Medresesi’nde Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri'nin de 15 gün kaldığı biliniyor. CİHAN