İstanbul

Uluslararası danışmanlık şirketi Kearney ile Enerji Günlüğü şirketi tarafından hazırlanan "MW100, Türkiye'nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi Araştırması"na göre, kamu kuruluşu EÜAŞ sektördeki ağırlığını sürdürüyor.

Elektrik üreticilerinin 31 Aralık 2024 itibarıyla sahip oldukları kurulu güç özelinde yapılan araştırmaya göre, EÜAŞ'a bağlı santrallerin 21 bin 802 megavatlık kurulu gücü bulunuyor.

Bu kapasite, Türkiye'nin 115 bin 354 megavat olan toplam kurulu üretim kapasitesinin yüzde 19’unu oluşturuyor. EÜAŞ'ın kurulu gücünün 14 bin 451 megavatı hidroelektrik, 4 bin 735 megavatı doğal gaz, 2 bin 424 megavatı yerli kömür ve 17 megavatı rüzgar santrallerinden oluşuyor.

Özel sektörde ise 3 bin 978 megavat kurulu güçle bu alanda en büyük şirket ENKA oldu. ENKA, Türkiye'nin toplam üretim kapasitesinin yüzde 3,4'ünü oluşturdu.

Araştırmada, 3 bin 901 megavatlık kurulu gücüyle Alman E.ON ve Sabancı Holding ortaklığı Enerjisa Üretim üçüncü sıradaki yerini korurken, devreye aldığı yeni santrallerle ENKA’ya daha da yaklaştı. 3 bin 161 megavatlık kurulu gücüyle dördüncü sıradaki Cengiz Enerji, dengeli kaynak dağılımıyla dikkat çekerken, 3 bin 33 megavat ile Limak Enerji beşinci sıraya yükseldi.

Araştırmaya imza atan Enerji Günlüğü ve Kearney Türkiye yetkilileri, 2024'te devreye giren santrallerin ve kapasite artışlarının çoğunlukla yenilenebilir enerji kaynaklarından geldiğine dikkati çekti.

Araştırmada ayrıca, sektördeki en büyük kapasite artırımını Kalyon Enerjinin gerçekleştirdiği kaydedildi. Kalyon Enerji, Şanlıurfa'nın Viranşehir ilçesindeki güneş enerjisi santrali (GES) yatırımıyla Ankara, Bayburt, Trabzon ve Elazığ'daki rüzgar enerjisi santrali (RES) projeleri sayesinde yenilenebilir enerji portföyünü önemli ölçüde genişletti. Kalyon Enerjiyi takiben Aydem Enerjinin toplam kurulu gücünde geçen yıla kıyasla 179 megavatlık artış yaşandı.

Araştırmaya göre, geçen yıl devreye alınan Limak Enerjiye ait 100 megavat kurulu güce sahip G4 Erzin 1 GES ve IC İçtaş Enerjiye ait 78 megavat kurulu güce sahip G4 Erzin 2 GES, geçen yılın dikkat çeken yatırımları arasında yer aldı.

Öte yandan, birçok enerji üreticisinin özellikle güneş ve rüzgar enerjisi kaynaklı yardımcı kapasite artışına yöneldiğinin gözlemlendiğine dikkat çekilen araştırmada, Zorlu Enerji, Eksim Enerji ve Aksa Enerji gibi Türk şirketlerinin yurt dışındaki santral yatırımlarının geçen yıl da artarak devam ettiği belirtildi.

Listeye 4 yeni şirket girdi

MW100 listesine bu yıl 4 yeni şirket dahil oldu. HABAŞ, geçen yıl ayrıldığı listeye bu sene yeniden girmeyi başardı. Yeni katılan şirketlerden Ataseven Group, 70 megavat kapasiteli Atares-1'in devreye alınmasıyla listeye 78'inci sıradan giriş yaptı. 2024'te 4 yeni HES lisansı alan Murat HES Enerji 90'ıncı sırada yer alırken, HES, BES ve RES yatırımlarıyla öne çıkan Metgün Enerji 92'nci sıradan listeye girdi. Öte yandan, Yeşilyurt Enerji, AGE Enerji, Peker Enerji ve Edincik Enerji bu yıl "Top 100" listesinde yer alamadı.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Kearney Türkiye Direktörü Onur Okutur, araştırmada geçen sene olduğu gibi elektrik kurulu gücüne ek olarak, elektrik üretimine göre ilk 10 şirket sıralamasına da yer verildiğini belirterek, "En çok elektrik üreten şirketler sırasıyla EÜAŞ, Eren Enerji, Enerjisa Üretim, İÇDAŞ, Limak Enerji, Cengiz Enerji, EMBA Power, Çelikler Holding, Diler Holding ve Aydem Enerji oldu. Kurulu güç listesinde ilk 10’da yer almalarına rağmen ENKA ve Bilgin Enerji, elektrik üretiminde ilk 10'a giremedi." ifadelerini kullandı.

Okutur, 2024'te Türkiye'nin toplam kurulu gücünün yaklaşık 8,6 gigavat arttığına işaret ederek, bu artışın yüzde 93'ünün yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı santrallerden geldiğini ve en çok artışın ise güneş enerjisi kurulu gücünde gerçekleştiğini kaydetti.

Yenilenebilir enerji yatırımlarına ve karbonsuz kaynaklara yönelimin artmasıyla doğal gazın kurulu güç içindeki payının azalmaya devam ettiğini belirten Okutur, "2014’te elektrik üretimimizin yarısını sağlayan doğal gaz santrallerinin payı 2024'te yüzde 19'a geriledi." ifadesini kullandı.

Enerji Günlüğü Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Kara da depolamalı tesislerle hibrit santral yatırımlarının kurulu güç artışında etkili olacağına işaret ederek, 2025'te sektöre damgasını vurmaya aday bir başka beklenen gelişmenin de Türkiye'nin ilk nükleer santrali Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin devreye girmesi olduğunun altını çizdi.

AA