Yozgat’ın Akdağmadeni ilçesinde, mayıs ve haziran aylarında doğada yetişen salep yöre halkına geçim kaynağı oldu. Özellikle dondurma üreticilerinin tercih ettiği salep işlenmemiş olarak 30-40 liradan satılırken, işlenmiş olarak hazırlanan salebin kilosu ise 300 ile 500 lira arasında alıcı buluyor.

Türkiye’nin en kaliteli salepinin Akdağmadeni’nde yetiştiğini belirten ilçe halkı, bu konuda iddialı. Kültür bitkisi olarak ilçenin sembolü haline gelen salepin Akdağmadeni’nde bilinen 12 çeşidi yetişiyor. Bunların en önemlileri ise meşe salep, sivri kurtkulağı salep, beşli çift çatal yemlik salep ve çift çatal yemlik salep çeşidi. Özellikle dondurma üreticilerinin tercih ettiği, verimi ve lezzeti bakımından en kaliteli olan yemlik salep ise sadece Akdağmadeni ormanlarında yetişiyor.

Doğal ortamında yetişen ve çiçekleri salkım ya da başak biçiminde kırmızı, eflatun, mor, sarı ve yeşil çiçekli olan salepin, haziran ayı ortalarında çiçeklerinin kurumaya başlamasıyla daha çok orman köylüleri tarafından, ormanlık alan karış karış gezilerek küçük bir çapa yardımıyla sökülerek toplanıyor. Toplanan salepler, yıkanıp toraklarından arındırıldıktan sonra su ile kaynatılıyor. Kaynatılan salepler güneşte kurutulup çekirdek haline getirildikten sonra değirmende öğütülerek toz haline getiriliyor.

Köy sakinlerinden Osman Arslan, Türkiye’nin en kaliteli salebinin kendi ilçelerinde yetiştiğini belirterek, “Biz salep tüketmiyoruz. Ama
Akdağmadeni’nde en iyi salebin çıktığını, üretildiğini biliyoruz. Bunları dondurmacılar, büyük pastaneler kullanıyor. Kışın sıcak içecek olarak yazın da dondurma yapımında kullanıldığını biliyoruz. Bu aylarda toplayarak tüccarlara satıyoruz ve evimiz bütçesine ek gelir sağlamış oluyoruz." dedi.

Dondurma imalatçısı Ayhan Yılmazer, "Yöremizde salep, haziran ayı başından itibaren sökülmeye başlar, 7 ayın 15’ine kadar devam eder. Fakat en verimli salebi 6. ayın 20’sinden sonra sökülen saleplerden alırız. Akdağmadeni salepi hem kalitesi, hem lezzeti bakımında dünyada bir numara olduğuna inanıyorum." diye konuştu.

Akdağmadeni salebinin tadı ve lezzeti bakımından diğer saleplerden farklı olduğunu ifade eden Yılmazer, "Diğer saleplerde on gramdan aldığımız verimi Akdağmadeni salebinden beş gramdan alabiliyoruz. Bu yüzden de dondurma imalatçıları özellikle Akdağmadeni salebini tercih etmektedir. Burdur-Bucak, her ne kadar salepin merkezi olarak kabul edilse de üretim açısından Akdağmadeni’nden çıkan salep Türkiye’nin en kaliteli salebidir. Ülkemizde salebin merkezi Burdur olarak anıldığı için saleplerin toplandığı yer olarak Bucak gözükmektedir. Ama üretim olarak Akdağmadeni, Türkiye’nin en kaliteli salebinin yetiştiği yerdir." şeklinde konuştu.






CİHAN